AB tepesinden İsrail’e davet: İnsani geçişlere müsaade verin
Hamas’ın 7 Ekim’deki hücumlarının akabinde İsrail’in Gazze’ye başlattığı hava operasyonlarında 20’nci gün geride kalırken, çatışmalar konusunda ortak tavır belirlemeye çalışan 27 AB ülkesinin önderi Brüksel’de iki günlük bir tepe için bir ortaya geldi.
Gazze Şeridi’nde İsrail bombardımanları sonucu yaşanan sivil vefatlar ve insani durum nedeniyle AB ülkeleri ortasında, İsrail’e verilecek dayanak bildirisinin kapsamı konusunda tepe öncesinde görüş ayrılıkları yaşanmıştı. Alman haber ajansı dpa’nın haberine nazaran başkanların üzerinde uzlaştığı tepe sonuç bildiri taslağında İsrail’e karşı tavrı sertleştiren AB ülkeleri, İsrail’den Gazze’ye insani yardımların geçişine müsaade vermesini istedi. Taslakta AB ülkelerinin İsrail’e “Gazze Şeridi’ne süratli, inançlı ve manisiz geçişlere” müsaade verilmesi daveti yaptığı, ayrıyeten insani koridorlar oluşturulması ve çatışmalara orta verilmesi davetinin da yer aldığı bildirildi.
Sonuç bildirgesi, AB başkanlar doruğunun sonunda kamuoyuna açıklanacak.
“Ateşkes/insani ara” tartışması
Brüksel’deki dorukta bilhassa Gazze’deki sivil halkın gereksinimlerinin karşılanması emeliyle çatışmalara orta verilmesi davetinin sonuç bildirgesinde ne halde yer alacağı tartışma konusu oldu. AB Kurulu Lideri Charles Michel’in, tepe öncesinde hazırladığı sonuç bildirgesi taslağında “insani ara” sözüne yer vermesi, “ateşkes”i çağrıştırdığı gerekçesiyle, Almanya’nın da ortalarında bulunduğu kimi AB ülkelerinin reaksiyonunu çekmişti.
Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti’nin itirazı üzerine güncellenen tasarıda “insani koridorlar ve aralar” tabirlerine yer verildi. ABD, İsrail ve çeşitli AB ülkeleri, “sadece Hamas’ın işine yarayacağı” gerekçesiyle “ateşkes” ilanına karşı çıkıyor. Bu ülkeler, Gazze’deki sivil halkın temel gereksinimlerinin karşılanması için kısa periyodik olarak “çatışmalara orta verilmesi” formülünü savunuyor.
AB içinde görüş ayrılığı
AB önderler tepesinde, İsrail’in Gazze’ye yönelik operasyonlarında sivillere yönelik hak ihlalleri konusu da tartışmalara yol açtı.
Zirvede konuşan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “İsrail’in insani unsurlara sahip demokratik bir ülke” olduğuna vurgu yaparak İsrail ordusunun operasyonlarında “uluslararası hukukun ilkelerine” bağlı kalacağı konusunda hiçbir tereddüttü olmadığını belirtti. Scholz, AB önderler doruğunda asıl değerli bahsin, “Hamas’ın vahim saldırısına karşı İsrail’in desteklendiğinin gösterilmesi” olduğunu tabir etti.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte de İsrail’in tavrını temelde desteklediğini belirtti. “Hamas’ı yok etmediği takdirde İsrail’in geleceğinin olmadığını anlıyoruz” diyen Rutte, fakat bunun “Gazze’deki sıradan Filistinliler pahasına” gerçekleştirilmemesi gerektiğini söyledi.
Belçika Başbakanı Alexander de Croo ise İsrail’i ve bilhassa de Gazze’nin abluka altına alınmasını eleştirdi. De Croo, Gazze Şeridi’ne insani geçişleri engellemenin hiçbir meşruiyeti olmadığını söz ederek, “Hamas İsraillileri rehin aldı fakat İsrail Gazze halkınının tamamını rehin almış durumda” dedi.
AB’nin ortak bir tavır benimsemesi daveti yapan AB Kurulu Lideri Charles Michel isim vermeden Rusya ve Çin üzere ülkeleri kastederek “dünyada kimilerinin milletlerarası toplumun belirli kısımları ile Avrupa Birliği’ni karşı karşıya getirmeye çalıştığını” savundu ve “Bu güçlere karşı sunulacak en yeterli argüman bizim birliğimizdir” diye konuştu.
AB tepesinde İsrail-Hamas çatışmalarının yanı sıra Ukrayna Savaşı ve Ukrayna’ya dayanak mevzuları da ele alınacak.
dpa,AFP/BÖ,BK
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?