ABD’den Karadeniz Tahıl Koridoru’na alternatif açıklaması
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın bugün Moskova’da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile yapacağı görüşme öncesinde ABD’den Karadeniz Tahıl Koridoruna alternatifler üzerinde çalışıldığı açıklaması geldi.
Reuters haber ajansına konuşan ismi açıklanmayan ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst seviye yetkili, Ukrayna’nın Tuna Irmağı üzerinden tahıl ihracatını artırmak üzere Romanya ve Moldova ile görüşüldüğünü belirtti. Rusya’nın Temmuz ayında Karadeniz Tahıl Koridoru muahedesini tek taraflı askıya alması sonrasında alternatif rotalar tartışılmaya başlanmış, Türkiye ise Karadeniz rotasının alternatifinin bulunmadığı, başka rotaların riskler barındırdığı görüşünü lisana getirmişti.
“NATO kara suları içinde”
Reuters’a konuşan ABD’li yetkili, “Alternatif rotaları desteklemek üzere istişarelerde bulunuyoruz. En öne çıkanı Tuna Irmağı. Bu rota NATO kara suları içinde kalıyor. Münasebetiyle daha inançlı bir koridor oluşturduğu için bizim açımızdan çok cazip bir rota” diye konuştu. ABD’li yetkili, bu rotanın kıymetli ölçülerde ihracat yapacak potansiyel taşıdığını ve Tuna Irmağı üzerinden tahıl ihracatını ikiye katlamayı hedeflediklerini belirterek önümüzdeki haftalarda Romanya ve Moldova ile bir toplantı yapılacağını kaydetti.
Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda geçen yıl Temmuz ayında imzalanan Karadeniz Tahıl Koridoru mutabakatı ile Ukrayna tahılının inançlı bir formda Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına aktarılması sağlanırken Rus tahıl ve gübresinin de Batı yaptırımlarından etkilenmeden ihracatı garantiye alınmıştı. Fakat Rusya kendi ihracatı önündeki manilerin sürdüğü gerekçesiyle tekraren muahedeyi feshetme tehdidinde bulunmuş, son olarak Temmuz ayında da tek taraflı askıya aldığını açıklamıştı. Muahede çerçevesinde bir yıllık süreçte 33 milyon tonluk Ukrayna tahılı dünya pazarlarına ulaştırıldı.
ABD’li yetkili, Rusya’nın mutabakata dönmesi için gösterdiği gayrette Türkiye’yi de desteklediklerini ve Türk yetkililerle temasta olduklarını belirterek “Türkiye ile Rusya ortasındaki görüşmelere direkt dahil değiliz lakin takımlarımız BM ve Türklerle yakın iş birliği içinde” dedi.
Rusya’dan Katar-Türkiye planı
Hakan Fidan’ın ziyareti öncesinde dün Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Moskova’nın Karadeniz tahıl mutabakatına alternatif olarak teklif ettiği bir planın görüşüleceği bildirildi.
Bu plan çerçevesinde Rusya’nın, Katar’ın da mali dayanağıyla Türkiye’ye indirimli fiyatla bir milyon ton tahıl göndermesi, tahılın Türkiye’de işlenmesi ve en acil muhtaçlık duyan ülkelere gönderilmesi öngörülüyor. Rus Dışişleri, “Bu projenin Karadeniz muahedesine alternatif olabilecek ve işleyebilecek en uygun seçenek olduğunu düşünüyoruz” diyerek Karadeniz’de Ukrayna limanlarına gerçek yol alan tüm gemileri potansiyel askeri maksat olarak değerlendireceklerini de yineledi.
DW,rtr/BK,BÖ