Akbelen’de maden müsaadesi davalarına ret
Muğla’nın Milas ilçesindeki Akbelen Ormanı’nda Limak Holding ve IC Holding’in iştiraki YK Güç’e verilen maden işletme müsaadesi ile ruhsata ait iki dava karara bağlandı. Davalarının reddine karar veren Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, ormana maden ocağı kurulmasında “kamu yararı” olduğunu savundu.
Limak Holding ile IC Holding ortak iştiraki YK Güç, Akbelen Ormanı’nda açık maden işletme müsaadesini 28 Kasım 2020’de Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan aldı. Milas Orman İşletme Müdürlüğü de şirket için 21 Nisan 2021’de misal bir karar verdi. Akabinde YK Güç’e ilişkin iki termik santrale yakıt sağlamak gayesiyle konseyimi planlanan açık maden ocağı için tüm itirazlara karşın binlerce ağaç kesildi. Ortalarında Muğla Barosu ve Milas Belediye Başkanlığı’nın da bulunduğu hükmî kişilikler ile bölge sakinleri, kelam konusu sürecin Anayasa’ya muhalif olduğunu belirterek, kararı yargıya taşıdı. Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ile Tarım ve Orman Bakanlığı aleyhine açılan davaya, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı da müdahil oldu.
YK Güç’ten “Önlem aldık” savunması
Davalı OGM, evrak kapsamında yaptığı savunmada, YK Güç’e verilen maden müsaadesinde “kamu yararının” gözetildiğini ve hukuka ters bir durum olmadığını öne sürdü. Tarım ve Orman Bakanlığı da “ruhsat alanına verilen orman müsaadesinin bulunduğunu” kaydederek, davanın reddedilmesini talep etti.
Bakanlıkların yanında belgeye müdahil olan YK Güç, proje kapsamında etraf ve halk sağlığı açısından gerekli tedbirlerin alındığını tez etti. Ayrıyeten şirket, kamu kurumlarınca verilen ‘açık işletme izni’ninde hukuka karşıt bir durum bulunmadığını öne sürdü. Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı da “haksız ve türel destekten mahrum davanın reddi gerektiğini” beyan etti.
Akbelen birinci değil | Ağaçlar kimin için kesildi?
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Davaya müdahil olan kitle örgütleri ile davacı yurttaşlar, şirkete “dur” denilmezse, Akbelen Ormanı’nda geri dönüşü mümkün olmayan bir ekolojik tahribat yaşanacağını vurguladı. Şirkete verilen müsaadenin de iptal edilmesi gerektiği lisana getirildi.
Karar yeni açıklandı
Akbelen Ormanı’nda maden işletme müsaadesinin iptaline yönelik dava, 11 Ekim’de görüldü. Karar ise 12 Ekim’de alındı, avukatlara ise yeni bildirim edildi.
Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, verdiği kararda, davanın reddine hükmetti. Oybirliğiyle alınan kararda, YK Güç’ün maden projesinin “kamu faydasına karşıt olmadığı” sonucuna varıldı. Ormanlık alan için verilen izinde, mevzuata muhalif bir konu bulunmadığı kaydedilen kararda, “Uyuşmazlık konusu orman alanının mevcut durumda Milas Orman İşletme Müdürlüğü tarafından endüstriyel odun üretimi emelli olarak işletildiği, (…) kızılçam ağaçlarından konseyi, üretim gayeli alanlardan olduğu, Orman Kanunu’nun 16. Maddesi’nde özel olarak belirtilen istisnai orman alanları ortasında yer almadığı, ayrıyeten bu sahanın farklı özel maddelere istinaden özel muhafaza alanları kapsamında yer aldığına dair bir bilgi-belge bulunmadığı, yeniden mevcut orman florası bakımından da orman müsaadesi verilmesine mani bir durumun tespit edilmediği…” sözleri yer aldı.
Mahkeme, hazırlanan eksper raporu doğrultusunda, maden ocağı açılmak istenen alanın yakınlarında zeytin ağaçlarının bulunduğunu lakin ocaktan çıkacak tozun zeytinliklerin gelişimini tesir edecek seviyede olmayacağı kanaatine vardı. Kararda, bu durumun tarım yerlerini de etkilemeyeceği aktarılarak, “Tarım yerlerine mümkün zararın madenin işletilmesi sürecinde hafriyat, patlatma, çıkarılan madenin taşınması üzere süreçlerde oluşan toz tesiri ile hudutlu olacağı (…) sulama üzere öteki teknikler kullanılarak yasal sonlarda kalabileceğinin anlaşıldığı, işletmenin, yüzey sularına ve etraftaki ana akifere ziyan vermeyeceği, bu tarafıyla de uyuşmazlık konusu orman müsaadesinin verilmesine mani teşkil eden bir durumun bulunmadığı konularının tespit edildiği…” söz edildi.
Rehabilitasyon projesinde eksik öge tespit edilmedi
İdare mahkemesi, kelam konusu alan için YK Güç’e verilen ruhsatın 2041’e kadar geçerli olduğu ve açık ocak kömür madencilik faaliyetinin Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED), Yönetmeliği’nin kapsamının dışında olduğunu da kaydetti. ÇED süreci, bir projenin tabiat üzerinde yaratacağı tesirlerin masaya yatırılması manasına geliyor.
Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, Akbelen Ormanı’nda kömür çıkarımı sonrasında YK Güç’ün gerekli rehabilitasyonunu yapmasının mecburi olduğunu, bu kapsamda şirketin hazırladığı rehabilitasyon projesinde de eksik öge tespit etmediğini bildirdi. Kararda, “Dava konusu açık işletme (orman) müsaadesi verilmesine dair süreçte mevzuata ve kamu faydasına ters bir durum bulunmadığı sonucuna varılmıştır” sözleri kullandı.
Ruhsat davasında da ret
Öte yandan 37 müracaatçının, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün YK Güç için verdiği maden işletme ruhsatına ait dava da birebir gün karara bağlandı. Muğla 1. Yönetim Mahkemesi, birebir gün, tekrar oybirliğiyle aldığı kararda, “hukuka karşıtlık bulunmadığı” sonucuna vardı. Mahkeme, bu münasebetle davanın reddine hükmetti. Bölge sakinlerinin aleyhine verilen kararlara ait ise İstinaf yolu açık.
Avukatlar İstinaf’a gidiyor
İkizköylülerin avukatlarından İsmail Hakkı Atal, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, İstinaf’a başvuracaklarını söyledi. “Bu davada kanunlar ve Anayasa görmezden gelindi” diyen Avukat Atal, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Davanın bu biçimde sonuçlandırılacağını varsayım ediyordum, zira bağımlı yargıdan artık bir şey bekleyemiyoruz. Bu karara bir münasebet bulunamadığı için ‘kamu faydası var’ dediler. Meğer burada kamu faydası kelam konusu değil. Bu karar bir akıl tutulması niteliğindedir.”
Ne olmuştu?
İkizköylüler ile etraf aktiviteleri, dört yıldır Akbelen’i korumak için gayret ediyor. Lakin tüm yansılara ve aksiyonlara karşın 24 Temmuz’dan itibaren ormanda kesim, Jandarma takımları ile TOMA’lar eşliğinde yapılmıştı. Buna karşı çıkmak isteyen çevreciler ve bölge sakinleri, tekraren gözaltına alınmıştı. Ağaç bölümün önünü, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 28 Kasım 2020’de verdiği müsaade açmıştı. Ormanın 740 dönümlük kısmını açık maden ocağına dahil eden müsaadenin münasebeti ise Yeniköy Kemerköy Termik Santrali’ne yakıt kaynağı sağlamak olarak gösterilmişti. Ağaç kesiti, ülke çapında yansılara neden olmuştu. TBMM Genel Şurası’nda muhalefetin bölgedeki ağaç kısmının durdurulması için verdiği genel görüşme önergesi de AKP ve MHP milletvekillerinin oyları ile reddedilmişti. Akbelen’de çabanın sürdürüldüğü konteyner ve çadırlar ise 12 Eylül’de yetkili kurumlarca kaldırılmıştı.