Almanya’dan Kürtlerin iltica müracaatlarına ret
“Nereye iş başvurusu yapsam, daima olumlu karşılık aldım, mülakatlar da âlâ geçti. İş sabıka kaydına gelince Cumhurbaşkanı’na hakaretten, terör örgütü propagandasından ceza yemişim, yatmışım. ‘Kusura bakma’ dediler. Artık ya açıklıktan ölecektim ya da ülkeden çıkacaktım.”
Robin E. ikinci seçenekte karar kılmış ve Aralık 2022’de Türkiye’den ayrılmış. İnsan kaçakçıları aracılığıyla Sırbistan’a gidiş-dönüş uçak bileti alarak Belgrad’ta otel rezervasyonunu yaptırmış.
“Orada Subotica diye bir yer var, şebekeler oraya yönlendiriyor, herkes biliyor. Belgrad Havalimanı’ndaki taksiciler ezbere götürüyor. Ben de oraya gittim.”
Sırbastan’a ulaştıktan sonra bir akşam, hava kararınca saatlerce ormanda yürüyerek sona ulaşmışlar, buradan da çitleri atlayıp Macaristan’a geçmişler. Robin, “İki araç bizi aldı ve Dresden’e götürdü. Sonra da Almanya’da iltica ettim” diye devam ediyor.
Türkiye’den Almanya’ya sığınanların sayısı son iki yılda rekor derecede artış kaydetti. Almanya’ya Türk vatandaşlarının 2021 yılında yaptığı iltica başvurusu 7 bin 67’yken bu sayı 2022’de üç kattan fazla artarak 23 bin 938 oldu.
Temmuz ayında Türkiye Afganistan’ı geçti
Türkiye’den Almanya’ya 2022 yılında toplamda 23 bin 938 iltica başvurusu yapılmıştı. Bu yılın birinci yedi ayında (Ocak-Temmuz) Türk vatandaşlarının Almanya’ya iltica müracaatları ise şimdiden 23 bin 82 oldu.
Türkiye, Almanya’ya son yıllarda yapılan iltica müracaatlarında onlarca yıldır savaş ve krizlerin damgasını vurduğu Suriye ve Afganistan’ın akabinde üçüncü sırada yer alıyor. Temmuz 2023’te ise 3 bin 791 müracaat ile Türkiye birinci kere Afganistan’ı da geride bırakarak Suriye’nin akabinde en çok iltica başvurusu gelen ikinci ülke oldu.
İltica edenlerin sayısı artarken Almanya’nın müracaatlara kabul oranı ise giderek azalıyor. Almanya Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF), bu sene Ocak-Temmuz periyodunda Türk vatandaşlarının yaptığı müracaatların yüzde 15’ine onay verildiğini açıkladı. Bu oran geçen yıl yüzde 27,8, 2021’de de yüzde 37,2 olmuştu.
İltica edenlerin yüzde 80’den fazlası Kürtler
BAMF’ın DW Türkçe’ye verdiği bilgiye nazaran, 2021’de Türk vatandaşlarının yaptığı toplam 7 bin 67 iltica müracaatından 3 bin 878’ini Kürtler oluşturdu. Geçen yıl Türkiye’den yapılan 23 binden fazla iltica müracaatının 19 bin 500’ü, yani yüzde 81’den fazlası da yeniden Kürtler’den oluştu.
Bu yıl Ocak-Temmuz devrinde iltica etmek isteyen 23 binden fazla bireyden 19 bin 220’si de Alman makamlarına Kürt olduğunu beyan etti.
Almanya Kürt Toplumu: Bekliyorduk
Almanya’ya yapılan iltica müracaatlarını DW Türkçe’ye kıymetlendiren Almanya Kürt Toplumu Genel Sekreteri Cahit Başer, “Pek çok kuruluş üzere biz de iktidarın seçimleri yine kazanması halinde ilticalarda artış bekliyorduk” dedi. “Etnik ve dini azınlık mensupları ile demokratlar için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim zaferinin yalnızca hayal kırıklığı olmadığını, tıpkı vakitte daha çok baskı, kısıtlama ve takibat manasına geldiğini” söyleyen Başer, “Kürtler ve Aleviler zıddı ırkçılık uzun müddettir toplum tarafından genel kabul gören bir gerçeklik. Türk ve Sünni olanın dışındaki her şey tehdit yahut tehlike olarak görülüyor” formunda konuştu. Bütün bunların, insanların yaşadığı toprakları terk etmesi istikametinde hissedikleri baskıyı daha da artırdığını savunan Başer, “6 Şubat sarsıntıları, onlarca yıldır ihmal edilen Kürt vilayetlerindeki mevcut karamsarlığı daha da derinleştirdi” görüşünde.
Almanya’da ilticacılara yardım eden bir sivil toplum örgütü olan Pro Asly’ün Aşağı Saksonya Eyalet İdare Konseyi Üyesi ve Avukat Dündar Kelloğlu da “Erdoğan’ı seçmeyen yüzde 50 şu periyot büyük bir depresyon içinde” tabirlerini kullandı. Almanya’ya gelen ve iltica edenler ortasında bunu ağır biçimde gözlemlediklerini söyleyen Kelloğlu kelamlarını “Şu devir hakim olan karamsar ve karamsar hava 1980 askeri darbesi sonrasında bile yoktu” formunda sürdürdü. Kelloğlu, mevcut siyasi duruma ve bununla kontaklı ekonomik krize bakıldığında ilticaların daha da artmasının mümkün olduğunu da kelamlarına ekledi.
Aydın: İlticalar artacak yahut yüksek düzeyde sürecek
Almanya Bilim ve Siyaset Vakfı (SWP) uzmanlarından Dr. Yaşar Aydın da mevcut siyasi havaya ilaveten iktisattaki karamsar gidişatın yurt dışına çıkışlarda tesirli olduğu kanısında. “Giderek artan ekonomik kriz yüzünden daha da çok şeyden vazgeçmek zorunda kalınacağını ve mevcut refahlarından daha da çok şey kaybedeceklerini görüyorlar” diyen Aydın, bilhassa eğitimli bölümün geleceğe gün geçtikçe daha da karamsar baktığını, Türkiye’de kendisine inançlı bir yarın göremediği için ülkesini terkettiğini ve Almanya üzere ülkelere gittiğini lisana getirdi.
Kürtlerin ilticalarında rekor ret
Türkiye, 2016’da yaşanan darbe teşebbüsüne kadar uzun yıllar Almanya’ya yapılan iltica müracaatlarında ortalama bin 500 ile geri sıralardaydı. Lakin 15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrası 2017’te müracaatlar katlanarak evvel 8 bin 27’ye, 2018’de 10 bin 160’a, 2019’da da 10 bin 784’e yükseldi. Bu tarihlerde dikkat çeken ise iltica eden Türk vatandaşları ortasında Türk olduğunu söyleyenlerin sayılarındaki rekor artış oldu. Avukat Kelloğlu, Türk olduğunu söyleyenlerin birçoklarının Gülen Hareketi üyesi olmakla suçlananlar olduğu gözlemlediklerine dikkat çekti.
Ancak bu trend 2021’den itibaren aksine döndü ve iltica eden Türkiye vatandaşlarında Kürtlerin oranı, 90’lı yıllardaki üzere yeniden artış göstermeye başladı. Geçen yıl Kürt olduğunu belirtenlerin sayısı bir evvelki yıla nazaran beş kattan fazla arttı.
Türk ve Kürt olduğunu beyan edenlerin müracaatlarının kabulune ait makas da giderek açıldı. Almanya’ya 2021’de iltica edenken “Türküm” diyenlerin müracaatlarının yüzde 77’si kabul edilirken Kürt olduğunu söylenlerde bu oran yalnızca yüzde 10,7 oldu. Geçen yıl ise Türk olduğunu belirtenlerin müracaatlarının yüzde 73’üne tekrar onay verilirken Kürt olduğunu söyleyenlerde kabul oranı yüzde 8,2’ye düştü. Bu yılın birinci yedi ayında da “Türküm” diyen ilticacıların yüzde 59,8’ine olumlu yanıt verildi, Kürtlere verilen kabul karşılığı ise neredeyse yarı yarıya azalarak yüzde 4,8 düzeyine indi.
“Türkiye’de durum değişmedi, fakat BAMF tavır değiştirdi”
Türkiye’den iltica müracaatlarına kabul oranlarının neden düştüğü sorusunu yönelttiğimiz BAMF yetkilileri ise “ilticanın büsbütün ferdi bir olay olduğuna vurgu yaparak sığınmacıların geldikleri ülkelerdeki toplumsal ve siyasi gelişmeleri içeren raporların sık sık güncellendiğini ve bu raporlar sayesinde iltica müracaatlarının incelenip kabul yahut ret verildiğini” aktardı. BAMF daha detaylı bir açıklama yapmadı.
Türkiye’de temel hak ve özgürlükler ile yargı bağımsızlığı hususlarında düzgünleşme olmaksızın BAMF’ın Türkiye’ye yönelik değerlendirmesini değiştirdiğini düşünen Kelloğlu ise “Eskiden siyasi görüşü nedeniyle takibata uğrayan yahut hakkında yakalama kararı olan kabul alırdı, artık yalnızca cezası kesinleşmişlere kalma hakkı veriliyor. Biri aranıyorsa yahut davası sürüyorsa ret veriyorlar” dedi. Almanya Kürt Toplumu Genel Sekreteri Başar da BAMF’ın “iltica bireyseldir” değerlendirmesini “uydurulmuş bir türel kılıf” formunda eleştirdi.
27 yaşındaki kamu idaresi mezunu Mustafa S. de kendine Türkiye’de bir gelecek görmeyenlerden. Diyarbakır doğumlu Mustafa S. de iki ay evvel Sırbistan’a uçakla gelip sonrasında kara yoluyla Almanya geçmiş. Kaçakçıların bıraktığı Bavyera’da bir otoyol kenarında polise yakalanmış, akabinde iltica başvurusu yapmış. “Tahir Elçi anmasına katıldım diye hakkımda soruşturma açıldı, meslekten men edildim, iş müracaatlarım sabıka kaydı yüzünden daima retle sonuçlandı. Hayat hakkı yok, bitelim isteniyor” diyen Mustafa, artık bir mülteci yurdunda kalıyor. Mustafa, Almanca kursu için başvurduğunu, haftada iki sefer mülteci yurdundaki öbür sığınmacılarla kurdukları gruplarla futbol oynadıklarını, umutlarını kaybetmemek için de birbirilerini motive ettiklerini söylüyor.
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?