AMB siyaset faizlerini rekor düzeylere yükseltti
Avrupa Merkez Bankası (AMB) temel siyaset faiz oranlarını bir sefer daha 25 puan artırdı. Böylece refinansman faizi yüzde 4,50’ye, mevduat faizi ise yüzde 4’e yükselmiş oldu.
Merkezi Almanya’nın Frankfurt kentinde olan AMB aldığı bu kararla, Euro Bölgesi’nde yaşanan konjonktürel sakinliğe karşın, 2022 yılının Temmuz ayından bu yana arka arda onuncu defa siyaset faizlerini artırmış oldu. Bankaların, AMB’den çekeceği kredinin faizi olan refinansman faizi, Ağustos 2001’den bu yana birinci kere yüzde 4,50’ye çıktı. Bankaların, AMB’de tuttuğu mevduatlarına uygulanan yüzde 4 oranındaki faiz ise, Euro’nun yürürlüğe girdiği 1999’dan bu yana en yüksek faiz oranı oldu.
Alınan bu kararla, tasarruflarını bankalara yatıranların daha fazla faiz alma umudu artmış oluyor. Öteki yandan çekilecek kredilere uygulanacak faiz de büyük olasılıkla yükselecek.
Faizin tepesine ulaşıldı mı?
AMB’nin siyaset faizlerini bir kere daha 25 puan artırmasının akabinde uzmanlar, bunun büyük olasılıkla tavan düzey olacağını ve bundan bu türlü faiz artırımı kararı alınmayacağını tabir ediyor. AMB’den yapılan açıklamada, “Avrupa Merkez Bankası, aktüel değerlendirmelerin ışığında siyaset faizi oranlarının, gereğince uzun müddet bu seviyede kalması halinde, yakın gelecekte enflasyonun hedeflenen sayılara düşmesine değerli katkı sağlayacak düzeye geldiği görüşündedir” denildi.
Orta vadede enflasyon oranının yüzde 2’ye çekilmesini öngören AMB, bu düzeyde fiyat istikrarının sağlanabileceğini tabir ediyor. Lakin Euro Bölgesi’ndeki aktüel enflasyon bilgileri bu gayenin epeyce uzağında. Euro kullanan 20 ülkede, son olarak Ağustos ayında da fiyat artışlarında kıymetli bir yavaşlama kaydedilmedi. Avrupa İstatistik Dairesi (Eurostat) birinci iddialarına nazaran, Ağustos 2023 için Euro Bölgesi’ndeki yıllık enflasyon yüzde 5,3 olarak açıklanacak.
AMB’nin yıl sonu enflasyon varsayımı yüzde 5,6
Temmuz ayında yıl sonu için yüzde 5,4’lük bir enflasyon kestiriminde bulunan Avrupa Merkez Bankası, bu iddiasını revize ederek, sene sonunda enflasyonun yüzde 5,6 olacağı öngörüsünü kamuoyu ile paylaştı. AMB’nin aktüel iddialarına nazaran enflasyon 2024’te yüzde 3,2, 2025’te ise yüzde 2,1 olarak açıklanacak ve fiyat istikrarı için belirlenen yüzde 2 gayesine neredeyse ulaşılmış olacak.
AMB, Euro Bölgesi’ndeki ekonomik büyümeye dair kestirimlerini de duyurdu. Buna nazaran sene sonunda yüzde 0,7’lik bir büyüme bekleniyor. Bu sayının 2024 sonunda ise yüzde 1 olacağı kestirim ediliyor. Yüksek enflasyonun özel tüketimi olumsuz etkilemesi, uzmanlar tarafından ekonomik büyümenin en büyük el frenlerinden biri olarak nitelendiriliyor.
Uzmanlardan farklı yorumlar
AMB’nin siyaset faizlerini artırma kararını kıymetlendiren Alman İktisat Araştırmaları Enstitüsü (DIW) Lideri Marcel Fratzscher, “Avrupa Merkez Bankası faiz artırımı ile bir sefer daha büyük bir risk aldı. Bu kararla, enflasyondaki düşüş hızlanmadan Euro Bölgesi’ndeki iktisadın resesyona girmesini tetiklemiş olabilir. (…) AMB Kurulu bu kararıyla kararlılığını göstermek ve kendi güvenilirliğini kuvvetlendirmek istiyor. Bu anlaşılır bir şey, fakat bir yandan da riskli” tabirlerini kullandı.
Almanya’nın en büyük bankalarından Commerzbank’ın baş iktisatçısı Jörg Krämer ise, Fratzscher’in bilakis AMB’nin aldığı karardan memnuniyet duyduğunu belirtti. “Neyse ki AMB faiz oranlarını bir sefer daha artırma kararı aldı. Bunun için övgüyü hak ediyor. Lakin siyaset faizlerinin, kökleşmiş enflasyon problemini çözebilecek kadar yüksek olup olmadığı bir soru işareti. Muhtemelen öbür adımların da atılması gerekecek” diyen Krämer, enflasyonun önümüzdeki yıllarda, yüzde 2’nin bariz bir halde üstünde seyredeceği varsayımını lisana getirdi.
dpa,Reuters / ET,BK