Araştırma: Dış görünüş polis denetimlerinde tesirli

Almanya’da dış görünüşün, polis denetimlerinde belirleyici rol oynadığını ortaya koyan kapsamlı bir araştırmanın sonuçları yayımlandı. Ahenk ve Göç Eksper Kurulu’nun (SVR) bilimsel araştırmalar ünitesinin ülke çapında yaptırdığı temsili araştırmada birinci defa algılanan dış görünüşle polis denetimleri ortasındaki irtibat incelendi. Araştırmaya nazaran “yabancı” olarak algılanan bireyler, kamusal alanlarda başkalarına nazaran iki kat daha fazla polis denetimine takılıyor.

Araştırmayı yapan bilim insanları, eldeki bilgiler incelendiğinde kelam konusu kişinin göçmen kökenli olmasından çok, cilt rengi ya da başörtüsü üzere giysideki detayların belirleyici değer taşıdığına işaret etti.

Araştırma kapsamında yapılan ankete katılan ve “yabancı” görünümlü olduğunu kaydeden bireylerin yüzde 8,3’ü polis denetimi yaşadığını belirtirken “beyaz” görünümlü bireylerde bu oran yalnızca yüzde 4,4 çıktı.

Araştırma kapsamında Kasım 2021-Temmuz 2022 devrinde 15 yaş üstündeki 15 bin 5 bireyle anketler yapıldı. İştirakçilerin yüzde 15,7’si, dış görünümünün “yabancı” olarak algılandığını beyan etti.

Cinsiyet ve yaş da rol oynuyor

Araştırmanın muharrirlerinden Maximilian Müller, polis denetimlerinde dış görünümün yanı sıra cinsiyet ve yaşın da değerli rol oynadığına işaret etti. Buna nazaran dış görünüşünden bağımsız olarak, erkekler bayanlardan çok daha sık polis denetiminden geçiyor. En fazla polis denetimine uğrayanlar ise 15-34 yaş ortasındaki “yabancı” görünümlü erkekler. Bu kümede yüzde 18,4’lük kesim son 12 ay içinde polis denetimi yaşadığını belirtirken tıpkı yaş kümesi erkeklerde yabancı görünümlü olmayanlarda bu oran yüzde 11,9 oldu.

Müller, araştırma sonuçlarının, ırksal özelliklere nazaran fişleme manasına gelen ve Batı ülkelerindeki polis uygulamalarıyla ilgili yıllardır tartışmalara yol açan “Racial Profiling” olgusunun Almanya’da da var olduğunu gösterdiğini kaydetti. Irksal fişleme ile ilgili polis kayıtlarında bilgi toplanmadığına işaret eden bilim insanları, bu nedenle araştırmanın mevzuyla ilgili kıymetli bir temel oluşturduğunu belirtti.

Araştırmanın müelliflerinden Alex Wittlif de dış görünümle polis denetimleri ortasındaki kontağın temsilî olarak birinci defa araştırıldığını belirterek, polis denetimlerinin sıklığının yalnızca ırksal görünümle irtibatlı olmadığını, yaşanılan semtlere nazaran dağılım, cürüm oranlarının yüksek olduğu bölgeler üzere tesirli olabilecek öbür faktörlerin araştırmada yer almadığını kaydetti.

Kontrollerin belgelenmesi planı

SVR araştırma ünitesi yöneticisi Dr. Jan Schneider, davranıştan bağımsız olarak yalnızca dış görünüme dayalı polis denetimlerinin ayrımcı muamele ve anayasadaki ayrımcılık yasağının ihlali manasına geldiğini belirterek “Irka dayalı fişlemenin çok önemli sonuçları olabilir. Bu hem denetime tabi tutulanlar için hem de polisin hareketlerinin meşruiyeti ve kabul görürlüğü açısından kıymetli. Bu nedenle Federal Polis Kanunundaki yeni düzenlemeler çerçevesinde denetim protokolünün uygulamaya geçirilmesi planını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.

İngiltere ve New York’ta yürürlükte olan uygulamayla, kişinin davranışlarından bağımsız olarak yapılan polis denetimleri sistematik olarak belgeleniyor. Schneider, mevzuyla ilgili araştırmaların derinleştirilebilmesi için kelam konusu evrakların mecburî hale getirilmesi ve dokümanda etnik kimlik kategorisinin bulunması gerektiğini belirtti.

Yasal düzenleme uyarınca polis tarafından sebepsiz yere denetim edildiğini düşünen bireyler, polis memurlarından denetim protokolü talep edebilecek. Dokümanda denetimin gerçekleştiği yer, vakit ve denetim nedeni bildirilecek. Koalisyon hükümetinin üzerinde anlaştığı düzenleme, şimdi kabinenin gündemine ise gelmedi.

DW/BK,JD