AYM’den dezenformasyon yasası kararı
Anayasa Mahkemesi (AYM), haber portalı T24 muharriri, gazeteci Tolga Şardan’ın tutuklandığı Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 217A hususunda düzenlenen “halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” hatasının iptali talebini bugün görüştü. AYM, “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinin iptali talebini oy çokluğuyla reddetti. Karar 6’ya karşılık 8 oyla alındı.
DW Türkçe’nin edindiği bilgilere nazaran, AYM Raportörü “halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” cürmü hususunun iptali tarafında rapor hazırlamıştı.
“Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” cürmü, Türkiye’de “sansür yasası” olarak isimlendirilen ve Ekim 2022’de TBMM’den geçerek maddeleşen dezenformasyon düzenlemesiyle Türk Ceza Kanunu’na eklenmişti.
Söz konusu hususta, “Sırf halk ortasında kaygı, endişe yahut panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu nizamı ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli biçimde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılır. Fail, cürmü gerçek kimliğini gizleyerek yahut bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya nazaran verilen ceza yarı oranında artırılır” tabirleri yer alıyor.
CHP Anayasa Mahkemesi’ne 217/A sayılı hususun iptali için müracaatta bulunmuştu.
Gazeteciler protesto etti
Gazeteciler, karar açıklanmadan evvel dezenformasyon yasasını Anayasa Mahkemesi önünde protesto etti. Basın Kurulu, Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve Haber Sen ortak bir açıklama yayınlayarak “Bir yıldır onlarca gazetecinin soruşturulmasına, gözaltına alınmasına ve tutuklanmasına neden olan “halkı aldatıcı bilgi yayma” hususunun keyfi suçlamalara yol açtığını artık tüm ülke biliyor, görüyor. Bu hafta yalnızca üç günde üç gözaltı, dört soruşturma, bir tutuklama ile karşı karşıya kalan gazeteciler bu yasa hususunun iptal kararını Anayasa Mahkemesi önündeki ‘Sansüre ve tutuklamalara karşı basın nöbeti’ ile karşılayacak” yasaya reaksiyon gösterdi.
Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener, “Can Atalay kararın gördüğümüz üzere Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığına şahit oluyoruz. Ülkenin en yüksek mahkemesi bugün bir karar verecek. Anayasa Mahkemesi var mı yok mu? Bugün dezenformasyon unsuru kararıyla tüm ülkeye bunu göstermiş olacak” dedi.
Basın Kurulu Lideri Pınar Türenç de “Arkamızda çok yüksek bir bina var. İçindekiler ise hukukun en yüksek insanları. Burada bugün yapılan görüşmede bizimle ilgili halkın haber alma hakkının yerleşmesi ve korunmasıyla ilgili çok yaşamsal bir karar alınacak. Bu kararın iptal tarafında olmasını dilek ediyoruz. Zira hukukun örselendiği bu ortamda AYM’den çıkacak bir karar hukukun da yüksekliğini, adaletin ne kadar kıymetli olduğunu bize bir sefer daha kanıtlayacak” diye konuştu.
CHP Genel Lideri Özgür Özel de hususla ilgili açıklamada bulundu. Özel basın meslek örgütlerinin “Sansür Yasası” olarak bilinen Dezenformasyon Maddesi’nin ‘halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma’ hatasına mahpus cezası verilmesini öngören hususunun iptal talebinin görüşüldüğü Anayasa Mahkemesi (AYM) önündeki aksiyonunda; “Eğer bugün AYM bu yasanın iptal edilmesiyle ilgili adım atmayacak olursa yarından itibaren, geçen hafta Tolga Şardan’a yapılanlar tüm gazetecilere yapılacak. Hepimiz biliyoruz ki bu bir sansür maddesidir. Bu, gerçek dışı bilginin yayılmasına mani olmak için işleyecek bir yasa olsaydı, Türkiye şu anda dünyanın en büyük dezenformasyon cennetlerinden biri olmazdı” dedi.
Savcılık kararıyla gözaltına alınmıştı
Bu hususa ait son tutuklama gazeteci Tolga Şardan’a ait verilmişti. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatı üzerine Şardan, 31 Ekim’de T24’te yayınlanan “MİT’in Cumhurbaşkanlığına sunduğu yargı raporunda ne var?” yazısı münasebet gösterilerek gözaltına alınmıştı. Birebir vakitte Şardan’ın konutunda de arama yapılmış ve dijital gereçlerine el konulmuştu Ankara Adliyesi’nden SEGBİS yoluyla Çağlayan Adliyesi’ne kurulan temasla tabiri alınan Şardan, Sulh Ceza Hâkimliği tarafından “halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” argümanıyla tutuklanmıştı.
Tutuklama, başta basın meslek örgütleri, gazeteciler ve muhalefet temsilcilerinin yansısını çekerken sürpriz adım AYM’den gelmişti. Anayasa Mahkemesi, 2 Kasım’da 8 Kasım’daki görüşeceği gündem unsurlarını açıklamıştı. Gündem unsurları arasındaTCK’nın 217A unsurunun iptali talebi de yer aldı. Gündem duyurusunda bahis şöyle özetlenmişti.
“13/10/2022 tarihli ve 7418 sayılı Basın Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 29. unsuruyla 26/9/2004 tarihli 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na eklenen 217/A hususunun iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebi.”
Yüksek Mahkeme, bugün bu iptal talebini temelden görüşecek. “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinden başlatılan soruşturma kapsamında geçtiğimiz hafta tutuklanan gazeteci Tolga Şardan 6 Kasım’da tahliye edilmişti.
“Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinden birinci gözaltına alınan gazeteci ise Bitlis’te yaptığı bir haber nedeniyle Sinan Aygül olmuştu. Bu hatadan Tatvan’da yargılanan Aygül, 10 ay mahpus cezasına çarptırılmıştı. Dün Halk TV Haber Müdürü Dinçer Gökçe de bir haberi münasebet gösterilerek tıpkı husustan gözaltına alınmış ve isimli denetim kararıyla özgür bırakılmıştı.
DW Türkçe’ye VPN üzerinden nasıl ulaşabilirim?