Can Atalay’a Meclis yolu açıldı

Anayasa Mahkemesi (AYM), Seyahat davası kapsamında aldığı 18 yıl mahpus cezası katılaşan Türkiye Personel Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın müracaatında hak ihlali kararı verdi. Yüksek Mahkeme, kararın bir örneğinin, ihlalin giderilmesi için İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine de hükmetti. Bu kararla birlikte lokal mahkemenin Can Atalay hakkındaki yargılamada milletvekili olduğu için durma ve tahliye kararları vermesi gerekiyor. AYM kararı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) de bildirilecek.

Anayasa Mahkemesi, ertelenen Can Atalay evrakını bugün (25 Ekim) görüştü. Mahkeme, 5’e karşı 9 oyla Can Atalay’ın seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme, kararın bir örneğinin hak ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine de karar verdi. Mahkeme, kararın bir örneğinin de bilgi için TBMM’ye gönderilmesine hükmetti.

Bundan sonra yapılacaklar

Peki, bundan sonra Can Atalay davasında neler olacak? DW Türkçe’ye konuşan AYM kaynakları, Can Atalay’ın bundan sonra tahliye edilmesi gerektiğini belirterek, daha evvel verilen Ömer Faruk Gergerlioğlu ve Enis Berberoğlu kararlarını anımsattı. AYM, periyodun Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun kişisel müracaatında hak ihlali kararı verdiğinde, mahallî mahkemeden sırasıyla şunların yapılmasını istemişti:

*Yeniden yargılama süreçlerine başlanması,

*Mahkûmiyet kararının infazının durdurulması ve ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması,

*Başvurucunun hükümlü statüsünün sona erdirilmesi,

*Yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi.

Anayasa’ya nazaran karar uygulanmak zorunda

Anayasa’nın 151. Hususuna mahallî mahkemenin bu karara direnme yetkisi bulunmuyor. Unsurda, “Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede çabucak yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar” deniyor. Lakin daha evvel Enis Berberoğlu kararında lokal mahkeme bu karara direnmiş ve AYM bunun üzerine ikinci sefer hak ihlali kararı vermiş ve Berberoğlu fakat tahliye edilebilmişti.

Can Atalay davası nedir?

TİP Hatay Milletvekili Can Atalay, Seyahat davasında Osman Kavala ile birlikte yargılanan 8 sanıktan biriydi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 26 Nisan 2022 tarihinde Seyahat davasında Osman Kavala’yı “hükümeti devirmeye teşebbüs” hatasından ağırlaştırılmış müebbet, Can Atalay’ın ortasında bulunduğu 7 sanığı ise darbeye teşebbüse yardım kabahatinden 18 yıl mahpus cezasına çarptırdı. Mahkeme, Atalay’ın ortasında bulunduğu 7 sanığın da tutuklanmasına karar verdi. Meğer birebir davada mahkeme, daha evvel beraat kararı vermiş lakin Yargıtay tarafından karar bozulmuştu.

Yargıtay durma kararı vermedi

Can Atalay, cezaevinde tutuklu bulunurken 14 Mayıs seçimlerinde TİP’ten Hatay milletvekili seçildi. Fakat Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Atalay’ın yasama dokunulmazlığı bulunduğu gerekçesiyle yargılamada durma kararı verilmesi ve tahliye edilmesi talebini reddetti. Daire, 28 Eylül 2023 tarihinde Osman Kavala, Can Atalay, Mine Özerden, Çiğdem Mader, Tayfun Kahraman’ın cezasını da onadı.