Çin Alman arabalarını tahtından ediyor
Ekonomik açıdan aydınlık bir devir yaşamayan Almanya’da siparişler azalıyor, alım gücü düşüyor. İşlerin yolunda gitmediği bu ortamda, araba üreticileri de büyük zorluklarla karşı karşıya. Elektromobiliteye geçiş ve otonom sürüşün geliştirilmesi üzere planlar, devasa bir maliyeti beraberinde getiriyor. Bu gayelere ulaşılması için gereken mali kaynakların, siyaset tarafından giderek daha az arzulanan içten yanmalı motora sahip araçlar üzerinden sağlanmak zorunda olması da başka bir çelişki.
Aslında yılın birinci yarısı, Alman otomotiv üreticileri açısından uygun geçti. Mercedes-Benz, BMW ve Volkswagen (VW), satış ve kârlarını artırdıklarını duyurdu. Fakat yılın tamamını hesaba katan öngörüler, yatırımcı ve hissedarları hayal kırıklığına uğratan düzeyde. Enflasyon ve faiz oranlarının arttığı ortamda, yeni araçlara olan ilgi de azalmış bulunuyor.
Alman Araba Sanayisi Kurumu (VDA) Lideri Hildegard Müller, “Üretimde bir artış görsek de bu sanayide rahatlama yaşandığı manasına gelmiyor” ikazında bulundu. Satışların, 2019’da pandemi krizi patlak vermeden evvelki düzeyin yaklaşık beşte biri düzeyinde olması dikkat çekiyor. Almanya’da bilhassa de yüzde yüz elektrikli araç siparişleri düşüşte. Bu segmentteki talep, şu anda, bir evvelki yılın sırf yüzde 60’ı düzeyinde.
Dünyadaki elektrikli araçların yarısı Çin yapımı
Almanya’da durum böyleyken, dünyanın en büyük ve en değerli araba pazarı olan Çin, elektrikli araçlar konusundaki yükselişini sürdürüyor. Ülkede trafiğe katılan elektrikli araç sayısı giderek artarken bugün dünya genelinde mevcut olan elektrikli araçların yaklaşık yarısı, Çin üretimi.
Çinli üreticilerin kendi ülkelerinde çekinebilecekleri tek rakip, merkezi ABD’de olan, Elon Musk’ın sahibi olduğu Tesla. Lakin bilhassa de geliri yüksek olan Çinli tüketiciler, bir müddettir yüklü olarak yerli, yani Çinli markaları tercih ediyor. Bu alanda kesimin başkanı olan marka, BYD. Çin kaynaklı resmi bilgilere nazaran, BYD yılın birinci yarısında, Tesla’ya nazaran yüzde 29 daha fazla yüzde yüz elektrikli araç sattı.
VW Çin Müdürü Ralf Brandstätter, hususa ait olarak “Pazarda bir kırılma yaşanıyor” değerlendirmesini yaptı. Brandstätter, onlarca yıl boyunca kesim başkanı olan VW’nin, birinci çeyrekte BYD tarafından geride bırakılışına tanıklık etmek zorunda kaldı. BYD, bu vakit diliminde VW’ye nazaran yirmi kat daha fazla elektrikli araç satmayı başardı.
Şimdi VW, bu trendi bilakis çevirmeye çalışıyor. VW, bunu yaparken Çinli araba üreticisi Xpeng ile elektromobilite, yazılım ve otonom sürüş alanlarında işbirliğine gitti. Wolfsburg merkezli üretici, bir startup olan Xpeng’e 700 milyon dolarla katkı sağlıyor. Birinci etapta VW’nin Çin pazarına 2026 yılında iki yeni elektrikli modelle girmesi planlanıyor.
Statü sembolü özelliğini de kaybediyor
Porsche ve Audi üzere lüks markaların da sahibi olan VW şirketinin yanı sıra Mercedes ve BMW de pozisyonlarını kaybetmemek için büyük efor sarf etmek zorunda. Otomotiv konusunda uzmanlaşan danışmanlık şirketi Berylls’in son araştırması, lüks araç sınıfında adeta bir “iktidar değişimi” yaşandığından bahsediyor. Buna nazaran, Çinliler, klasikleşmiş Alman üst sınıf araç üreticilerini “sürat şeridinde solluyor.”
Berylls Strategy Advisors’ın Çin ofisinin yöneticisi Willy Wang, “Alman üreticiler için durum tasa verici. Zira Çinli rakipleri, müşteri algısında pek çok noktada açık orta önde” diye konuştu. Evvelce lüks Alman araçlar, Çin’deki orta ve üst sınıf için ülkü birer statü sembolü niteliği taşıyordu. Teknik açıdan geri kalmış ve kalitesiz olmakla suçlanan yerli markalarsa makûs bir prestije sahipti. Bugünse bu algı değişmiş durumda.
Markası mı eserin kendisi mi?
Bugün gelinen noktada Çin üretimi araçlar, bilhassa de sahip oldukları bilgi-eğlence ve şoför takviye sistemleri üzere dijital ögelerle ön plana çıkıyor. Çinlilerin bu açıdan yeterli olmasının nedeni, muhtemelen Çin’in metropollerindeki trafik durumunda bu sistemlere mutlak suretle gereksinim duyulması.
Berylls araştırmasına nazaran, Çinli üreticiler klasik faziletlerden sayılan konfor ve kalite konusunda da Almanları tüketici algısında yakalamış hatta geride bırakmış durumda. Bir bulgu da Çinli müşterilerin gözünde bir araç satın alma nedeni olarak teknolojinin klasik bedellerden daha değerli hâle gelmiş olması:
“Alman üretimi lüks araçların satın alınma nedeni, öncelikli olarak marka. Çin üretimi lüks araçların satın alınma nedeni ise, eserin kendisi.”
Hiçbir Alman üretici birinci 10’da değil
Dolayısıyla Çin’de bugün elektrikli araçların yüzde 80’inin yerli üretim olması şaşırtan değil. Ülkedeki en başarılı 10 elektrikli araç üreticisi ortasında yer alan tek yabancı şirket, Tesla. Alman üreticiler ise birinci 10’da kendilerine yer dahi bulamıyor.
İçten yanmalı motorlu araçlar da dahil olmak üzere, Çin otomotiv pazarının tamamına bakıldığında, 2023 yılında Çinli üreticilerin, onlarca yıldır birinci sefer, yabancı üreticileri geride bırakarak pazar hissesinin yüzde 51’ine sahip olacağı öngörülüyor. Danışmanlık şirketi AlixPartners’ın Küresel Automotive Outlook 2023 araştırmasına nazaran, 2030 yılına kadar bu oranın yüzde 65’e çıkması bekleniyor.
Çin: Otomotivde ihracat lideri
Söz konusu çalışmanın bilgilerine nazaran, Avrupalı üreticiler giderek artan biçimde Çinli üreticilerin baskısı altına giriyor. Avrupa’da araç satışları, uzun vadede, pandemi öncesi periyodunda yüzde 15 daha altında seyredecek.
2023’ün birinci çeyreğinde, Çin, dünya ihracat şampiyonluğu sıfatını Japonya’nın elinden söküp aldı. Şimdi üç yıl evvel, 2020 yılında, Çin kelam konusu listede altıncı sıradaydı.
AlixPartners’da otomotiv uzmanı olarak vazife yapan Fabian Piontek, “Çin, araba harika gücü olmak için en hakikat yolda” dedi. Birebir esnada Avrupalı üreticilerin yerli pazarlarda savunma pozisyonuna geçmek zorunda kaldığını aktaran Piontek, şu kritik değerlendirmeyi yaptı:
“Alman araba üreticilerinin rekor yarar sağladığı devir, sona yaklaştı.”
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?