Fidan’dan Avrupa’ya “siyasallaşan davalar” eleştirisi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Avrupa ülkelerini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) nezdindeki kimi davaları “siyasallaştırmakla” eleştirerek yetkililerle yaptığı görüşmelerde “Siz bu davaları siyasallaştırırsanız, hukukun dışına çıkarsanız, buradan aldığınız cevap da buradan olur. Bunu niçin yadırgıyorsunuz?’” bildirisini ilettiğini belirtti.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Dışişleri Bakanlığı’nın 2024 bütçesini sunan Fidan, milletvekillerinin tenkit ve sorularına bütçe kabul edilmeden evvel karşılık verdi.

Milletvekillerinin AİHM’ne giden davalar ve Türkiye’nin Avrupa Konseyi’ndeki pozisyonu ile ilgili soruları ve tenkitleri üzerine Fidan, Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric’in geçtiğimiz günlerde Ankara’da olduğunu hatırlattı.

Fidan, Avrupa Kurulu yetkililerine yapılan açıklamaları şöyle aktardı:

“İlettiğimiz bildiri şu; Türkiye üye ülkeler ortasında AİHM kararlarına uygulamada yüzdesi en fazla ülkelerin başında geliyor, yüzde 89 uygulama oranımız var. Muhakkak sembolik davalar var, orada da bildirimiz şu oldu: Biz dedik ki ‘bu davalar daha mahkemeye gelmeden evvel Avrupa başşehirlerinde siyasallaştırılmış, türel ve teknik bir dava olmaktan çıkıp Türkiye’deki iç siyasete taraf olma tarafına gitmiş bir dava. Yani siz bu davaları siyasallaştırırsanız, hukukun dışına çıkarsanız, buradan aldığınız karşılık da buradan olur. Bunu niçin yadırgıyorsunuz?’”

Fidan, “AİHM’ye gitmeden evvel bir sorun Berlin sokaklarında şovla başlıyorsa birtakım parlamentolardaki milletvekilleri organize edilip o dava sahiplenilip Türkiye’ye siyasi baskı olarak getiriliyorsa bu sorun oluyor” diyerek kendilerine unsurlarla gelinmesi gerektiğini söyledi. Fidan kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Aynı davadan yargılanmış ve hakkında ihlal kararı verilmiş, Türkiye’nin de bunu uyguladığı birçok mevzu var. Adamın siyasallaştırdığı davaya verilecek karşılık da siyasal olur. Bunu söylediğimiz vakit anladılar. Bize prensiple gelin, siyasallaştırmayın. Siz siyasallaştırdığınız vakit Türkiye’deki iç siyasi rekabetin bir modülü oluyorsunuz.”

Fidan, “siyasallaştırılan” birkaç sıkıntı bulunduğunu, bunların dışındaki davalarda sorun olmadığını belirterek “Hatta bizim için daha sorunlu tipler var. Adam FETÖ mahrem imamı, mühleti dolmuş, çıkıyor, yani hukuk ne emrediyorsa onu yapıyoruz. Fakat siyasallaştırılan bahislerde ister istemez siyasal bir hal oluşuyor” diye konuştu.

Avrupa Birliği ile ilişkiler

Türkiye’nin AB üyelik talebinde bir siyaset değişikliği olmadığını söyleyen Fidan, “Ancak Türkiye’nin üye yapılıp yapılmayacağı sorunu teknik kriterlere bağlı bir mevzu değil. Bu çekirdek ülkelerin stratejik olarak karar verecekleri bir konu” diye konuştu.

Fidan, Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Nicholas Sarkozy seçilene kadar Türkiye-AB ilgilerinin olumlu bir seyirde ilerlediğini lakin akabinde AB’nin kimlik siyasetini tercih ettiğini söyleyerek AB’nin Türkiye ölçeğinde Müslüman bir ülke ile birlik kurmayı, medeniyetler üste bir yapı olmayı isteyip istemediğine karar vermesi gerektiğini belirtti.

Türkiye vatandaşlarının yaşadığı vize meselelerinin tahlili için çalıştıklarını söyleyen Fidan, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve vize üzere birtakım pratik hususlar ile temel dış siyaset alanlarının birbirini etkileyebildiğini kaydetti.

Fidan, AB’nin ABD ile birlikte gerek bölgede gerekse diğer yerlerde izlediği jeostratejik siyasetlerin vakit zaman “Türkiye ile baş başa gelmesine” sebep olabildiğini belirterek şöyle konuştu:

“Burada AB’nin muhakkak mevzuları araç olarak kullandığını görüyorsunuz. AB ile münasebetlerin ilerletilmesi için siz kendi hareket alanınızda ve tehdit algılamanızda hiçbir şeye dokunmayacaksanız, onları rahatsız edecek bir şey yapmayacaksanız, onlar size şad hayli size ağır ağır bir şey verecekler. Bunu Balkanlardaki kimi ülkelere yapabilirler ancak Türkiye bu türlü bir ülke değil.”

Muhalefet milletvekillerinin soruları çoklukla temel dış siyaset hususları, Dışişleri Bakanlığı’na yapılan siyasi atamalar, vize sıkıntıları üzere alanlarda yoğunlaşırken yalnızca dış siyasete değil tıpkı vakitte Fidan’ın MİT Müsteşarlığı devrinde gerçekleşen 15 Temmuz darbe teşebbüsüne yönelik kimi sorular da yöneltildi. Fidan, bu sorulara karşılık vermedi.