Gergin basın toplantısının akabinde iş birliği iletileri
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve mesken sahibi Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Berlin’de dün akşam gergin geçen ve İsrail konusunda görüş ayrılıklarının yaşandığı basın toplantısının akabinde akşam yemeğine geçti. Alman hükümet kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran akşam yemeğinin yaklaşık iki saat sürdü ve iki önder ortasında gerçekleşen görüşmede çok sayıda başlıkta mutabakat sağlandı.
Scholz’un görüşmede, son aylarda Türkiye’den Almanya’ya artan iltica müracaatlarını gündeme getirdiği öğrenildi. Scholz’un muhafaza statüsü alamayan bireylerin geri dönüşü konusunda “sağlam bir düzenek gerektiğini” aktardığı, iki başkanın Almanya ve Türkiye içişleri bakanlıklarının yeni oluşturduğu çalışma kümesinin gayretlerini memnuniyetle karşıladığı ve bu çalışma kümesini kısa mühlet içinde bir mutakabata varmaları konusunda görevlendirdikleri vurgulandı.
Türkiye’den Almanya’ya gönderilen imamların durumu da görüşmede gündeme geldi. Scholz ve Erdoğan’ın imamların Almanya’daki eğitiminin süratle yaygınlaştırılması ve Türkiye’den imam gönderilmesi uygulamasına basamaklı olarak son verilmesine ait mutabakata vardığı belirtildi.
“Türkiye güç merkezi haline gelebilir”
Scholz – Erdoğan görüşmesinde, ekonomik ve dış politik mevzular da gündeme geldi.
Alman hükümet etraflarından edinilen bilgilere nazaran Türkiye’nin coğrafik pozisyonu prestijiyle bölge için bir güç merkezi haline gelmesinin mümkün olabileceği ele alındı. Görüşmede, Scholz ve Erdoğan’ın 30 Kasım-12 Aralık tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başşehri Dubai’de gerçekleştirilecek BM İklim Tepesi COP28’e ait olarak iklim gayelerine ulaşmanın yollarını da tartıştığı ve Almanya’nın Memleketler arası İklim Teşebbüsü fonu aracılığıyla Türkiye’nin ahengini destekleyebileceği üzerinde duruldu.
Scholz’un Erdoğan’la görüşmesinde Almanya’nın İsrail’le dayanışmasının altını bir kere daha çizdiği ve Hamas’ın terör akınlarını tekrar kınadığı vurgulandı. Görüşmede Gazze’deki insan durum, rehinelerin özgür bırakılması ve bölgesel tansiyona ait tasaların de ele alındığı ve her iki başkanın Gazze Şeridi ve Ortadoğu çatışmasına ait “olası persfektifleri” gündeme getirdiği kaydedildi.
Ermenistan-Azerbaycan ortasında barış anlaşması
Görüşmede Tükiye – Yunanistan bağlantıları, Ukrayna savaşı ve Ermenistan-Azerbaycan bağları de ele alınan mevzulardan oldu.
Alman hükümet kaynaklarına nazaran Scholz ve Erdoğan Rusya’ya, Ukrayna’ya yönelik akınlarına son vermesi davetinde bulunulması için mutabakat sağladı. Scholz’un Erdoğan’a İsveç’in NATO üyeliğinin Türkiye’deki onay sürecini sorduğu ve onayın süratli bir halde sonuçlanması konusunda davette bulunduğu belirtildi. Görüşmede bu yıl Ermenistan ve Azerbaycan ortasında barış muahedesi yapılması için de muahede sağlandığı, ayrıyeten Türkiye – Ermenistan sonunun açılması konusunun da görüşüldüğü belirtildi.
Scholz’un Türkiye ve Yunanistan ortasındaki olumlu gelişmelerden de memnuniyet duyduğu vurgulandı.
Deprem bölgelerine yardım
Öte yandan Scholz’un 6 Şubat zelzelelerinin etkilediği bölgelerde Alman hükümetinin eğitim altyapısının yine inşasına vereceği takviye konusunda Erdoğan’ı bilgilendirdiği öğrenildi.
Berlin’de gergin geçen basın toplantısı
Erdoğan ve Scholz’un Berlin’de düzenlediği basın toplantısı gergin anlara sahne oldu. Basın toplantısında açıklamasının geniş bir kısmını İsrail’e yönelik tenkitlere ayıran Erdoğan, Batı ülkelerini Filistin’de yaşananlara karşı ses çıkarmamakla eleştirdi. Gazze’deki sivil ölümlere karşı harekete geçilmesini isteyen Erdoğan, “İsrail-Filistin savaşını bir suçluluk psikolojisi içinde değerlendirmemek gerekir. Ben rahat konuşuyorum. Zira bizim İsrail’e borcumuz yok. Borçlu olsak bu kadar rahat konuşmazdık. Biz Holokost cenderesinden geçmedik” sözlerini kullandı.
Scholz ise İsrail’in var olma hakkının Almanya açısından tartışmaya açık bir durum olmadığını vurgulayarak, İsrail’in memleketler arası hukuk çerçevesinde yasal müdafaa hakkı olduğunun altını çizdi. Scholz, daha sonra toplumsal paylaşım platformu X üzerinden Türkçe olarak yaptığı paylaşımda “Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ben Ortadoğu sorunu konusunda epeyce farklı bakış açılarına sahibiz. Tam da bu nedenle direkt görüşmek çok kıymetlidir. Lakin net olarak tabir edeyim: İsrail’in var olma hakkı Almanya için mutlaktır. Ülkemizde antisemitizme yer yoktur” dedi.
DW/HS,HT
DW Türkçe’ye VPN üzerinden nasıl ulaşabilirim?