Hakeme yumruk: Sporda şiddet neden önlenemiyor?
Ankara’da oynanan MKE Ankaragücü-Çaykur Rizespor maçının akabinde alana giren Ankaragücü Kulübü Lideri Faruk Koca ve iki kişinin hakem Halil Umut Meler’e yönelik saldırısı, gözleri bir sefer daha sporda şiddete çevirdi. Yedi yıl evvel Ankaragücü maçında linç teşebbüsünden kurtulan devrin Amedspor sözcüsü Avukat Soran Haldi Mızrak, cezasızlık siyaseti olduğunu belirtirken, bu bahiste Türkiye Futbol Federasyonu’nu (TFF) suçladı. Kendilerine yapılan atağa düşük cezalar verildiğini anımsatan Mızrak, “Şiddete bulaşan kulüpler ve yöneticiler topyekun cezalandırılmadıkça bu şiddetin ardı gelir” dedi.
Diğer yandan kemik kırığına neden olacak biçimde taammüden yaralama hareketiyle suçlanan Faruk Koca’nın, Halil Umut Meler’in yerine getirdiği kamu vazifesi nedeniyle, 10 yıl 3 aya kadar mahpusla yargılanma ihtimali bulunuyor. Koca, iki yıldan fazla ceza alırsa daima hak mahrumiyeti cezası alacak ve kulüp başkanlığı da yasaklanacak.
MKE Ankaragücü-Çaykur Rizespor maçında yaşanan olaylar sporda şiddet tartışmalarını bir sefer daha gündeme getirdi. Bunun en dikkat çekeni yedi yıl evvel yeniden Ankara’da yaşandı. 24 Nisan 2016 tarihinde oynanan Amedspor-MKE Ankaragücü maçı sırasında evsahibi grubun yöneticileri, konuk grubun yöneticilerine saldırdı. Linç edilmek istenen Amedspor Asbaşkanı Nurullah Edemen ve kulübün basın sözcüsü avukat Soran Haldi Mızrak yaralandı. Devrin Ankaragücü Kulübü Lideri Mehmet Yiğiner ile iki yöneticisine ve 8 taraftara dava açıldı. Geçen yıl sona eren davada, Yiğiner ve bir yönetici beraat ederken, öbür sanıklar 4’er ay 20’şer gün mahpus cezası aldı.
TFF ise Ankaragücü’ne iki maç seyircisiz, iki maç da tarafsız alanda oynama cezası verirken, üç kulüp görevlisini 90’ar gün hak mahrumiyeti cezasına çarptırdı.
Faruk Koca’yı hangi cezalar bekliyor?
Peki, tutuklanan Faruk Koca’yı hangi yaptırımlar bekliyor? Hakeme yumruk atarak elmacık kemiğinde kırık oluşturan Faruk Koca, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) “Kasten yaralama” hatasından yargılanacak. Kanunda bu suça bir yıldan üç yıla kadar mahpus öngörülüyor. Fakat aksiyonun, kişinin yerine getirdiği kamu vazifesi nedeniyle işlenmesi ve hakem Meler’in yüzünde kırığa neden olması nedeniyle cezalar iki defa yarı oranında artırılacak. Ayrıyeten 6222 sayılı Sporda Şiddetin ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’a nazaran spor alanlarında taammüden yaralama hatası işlenmesi halinde verilecek ceza da yarı oranında artırılacak. Böylelikle Koca’nın 3 yıl 4 ay 15 günden, 10 yıl 3 aya kadar mahpus cezasıyla yargılanması kelam konusu olacak.
Kulüp yöneticiliği bitebilir
Faruk Koca, bir yıl yahut daha fazla mahpus cezası alırsa mahkeme tarafından MKE Ankaragücü idaresinde misyon yapmaktan men edilecek. Cezanın katılaşmasıyla birlikte bu ceza yürürlüğe girecek. Cezanın tümüyle infazından itibaren, mahkum olunan mahpus cezası kadar mühletinin geçmesiyle ise bu yaptırım sona erecek. Lakin hak yoksunluğu cezası beş yıldan fazla olamayacak.
6222 sayılı Kanun’un 18. hususuna nazaran Faruk Koca ve başka şüpheliler hakkında “Seyirden yasaklama kararı” da verilebilir. Bu ceza da cezanın infazının tamamlandıktan bir yıl müddet geçmesiyle sona eriyor.
İki yıldan fazla ceza alırsa daima hak mahrumiyeti
Spor Hukuku Uzmanı Avukat Ertuğrul Cem Cihan’a nazaran mahkemenin yanı sıra TFF’nin de Faruk Koca ve öteki şüphelilere ceza verme yetkisi var. TFF Futbol Disiplin Talimatına nazaran taammüden işlenen bir kabahatten ötürü iki yıldan fazla mahpus cezası alanlar, daima hak mahrumiyeti cezası ile cezalandırılıyor.
Talimat’ın “Saha Olayları” başlıklı 52. hususunun de Ankaragücü yöneticileri hakkında uygulanması mümkün. Bu hususa nazaran stadyumlarda nizam yahut disiplinin ya da karşılaşmanın olağan akışı içinde oynanmasının yahut güvenliğinin sağlanmasına ait kuralları ferdi yahut toplu bir biçimde ihlal eden bireyler, bir aydan iki yıla kadar karşılaşmalardan men yahut müddetli hak mahrumiyeti cezası ile cezalandırılıyor. Tekrar 54. hususa nazaran görevlilere taarruzda bulunan kulüp yöneticileri 150 gün ile 400 gün ortasında hak mahrumiyeti alıyor.
Futbolda şiddetin önüne neden geçilemiyor?
DW Türkçe’ye konuşan ve yedi yıl evvelki Ankaragücü maçında akına uğrayan devrin Amedspor sözcüsü, Avukat Soran Haldi Mızrak bu hususta TFF’yi suçluyor. “Kurumsallaşmış bir faşizm” olduğunu belirten Mızrak, cezasızlık siyasetinin bilhassa spor içinde süregelen bir şey olduğunu kaydetti. Ankaragücü maçlarında her yıl bu türlü olayların yaşandığını anımsatan Mızrak, “Yalnızca olayı gerçekleştiren bireylere ufak tefek cezalar verilip bu olaylar geçiştirildi. Bizim maçımızda yaşananları dünya gördü. Lakin komik cezalarla olay geçiştirildi” değerlendirmesinde bulundu.
TFF’nin olayları kışkırtan ekip yöneticilerine prim vermemesi gerektiğini vurgulayan Mızrak, “Amedspor’a ceza ve yıldırma siyasetleri izleyen TFF, bugünün altyapısını oluşturdu. Gittiğimiz deplasmanlarda yapılan ataklara ses çıkarmazsanız, öbür ataklarının alt yapısını hazırlarsınız. ‘Amedspor’a saldırırsanız ufak tefek cezalar alırsınız.’ Bu ekosistemi, ortamı yapan TFF’dir. Bu sistem epeyce, bu görüntüler daha çok olur. Hakemlerin reaksiyonu çok yerinde bir reaksiyon, umarım devem ederler” dedi.
“Şiddeti bulaşan yöneticiler cezalandırılmalı”
6222 sayılı Kanun’u yetersiz bulan Mızrak, “Şiddete bulaşan kulüpler ve yöneticiler topyekun cezalandırılmadıkça bu şiddetin gerisi gelir. Ankaragücü Lideri hücumdan sonra hastaneye götürüldüğünde taraftarlar ‘eline sağlık’ diyor. Şiddeti teşvik ve özendiren bir yapı var. Bunun da sporda yer almaması lazım. Bu yasa ciddiyetle yine ele alınmalı. Yalnızca fiili gerçekleştirenler değil, bunu besleyen yapılar da cezalandırılmalı” tabirlerini kullandı.
“Caydırıcı cezalar uygulanmalı”
Spor hukuku uzmanı Avukat Ertuğrul Cem Cihan, Faruk Koca’nın çabucak tedbiren seyirden men cezası alması gerektiğini belirterek, “Tahliye edilirse maç saatinde karakola imza vermeye gitmeli” dedi. Avukat Cihan da futbolda şiddetin önlenmemesinin büsbütün politik olduğu görüşünde. Sırf cezaların yüksek olmasının yetmeyeceğini belirten Cihan, “Asıl kıymetli olan uygulamadır. Birtakım yöneticiler, nasılsa bize ceza veremezler diyerek yürek buluyor. Amedspor yöneticilerinin başına geleni gördük. Yöneticiler siyasi iradeyi, toplumsal ve ekonomik güçlerini kullanarak şiddete bulaşmaktan geri durmuyor. Bu noktada hem futbolculara hem yöneticilere daha caydırıcı yaptırımlar koyulması ve bunların da uygulanması gerekiyor” dedi.