İran: 16 yaşındaki Geravand hayatını kaybetti

İran’ın başşehri Tahran’da başörtüsü takmadığı gerekçesiyle ahlak polisinin uyguladığı şiddet sonucu ağır yaralandığı argüman edilen 16 yaşındaki Armita Geravand’ın hayatını kaybettiği bildirildi. İran Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı haber ajansı Borna, Geravand’ın “yoğun tıbbi tedavinin ve ağır bakımda geçirdiği 28 günün ardından” Cumartesi günü hayatını kaybettiğini duyurdu.

Yaklaşık bir hafta evvel de Geravand’ın beyin vefatının gerçekleştiği bildirilmişti. Milletlerarası seviyede de reaksiyon toplayan olayda, Kirmanşahlı bir Kürt olan Geravand’ın nasıl komaya girdiği büyük tartışma konusu.

İnsan hakları savunucuları, 1 Ekim’de yaşanan olayda Geravand’ın başörtüsü takmadığı gerekçesiyle Tahran metrosunda ahlak polisi tarafından itildiğini yahut darp edildiğini, bunun sonucunda da komaya girerek, Tahran’da bir hastanede tedavi altına alındığını öne sürüyor.

İranlı yetkililer ise Geravand’ın başörtüsü takmadığı gerekçesiyle şiddete uğradığı tezlerini reddediyor. İran resmi haber ajansı Irna’ya nazaran, Geravand “tansiyonunun düşmesi” sonucu bayılarak düştü ve başını vurdu.

Geravand’ın Tahran metrosundaki imgeleri güvenlik kameralarına yansımıştıFotoğraf: Iranian state TV/AP/picture alliance

Tasnim haber ajansı da hekimlerin “resmi” değerlendirmesine dayandırdığı bugünkü haberinde, Geravand’ın “beyinde hasara yol açacak halde düştüğünü” belirtti. Haberde bunun sonucunda da Geravand’ın kramplar yaşadığı ve “beynine giden oksijenin azaldığı ve ansızın tansiyonunun düşmesiyle beyninde ödem meydana geldiği” aktarıldı.

Amini’nin ölümü

Armita Geravand’ın mevti, Eylül 2022’de Jina Mahsa Amini’nin başörtüsü takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınması sonrasındaki mevtini hatırlatıyor. Amini’nin vefatı sonrasındaki haftalarda İran idaresine karşı protesto şovları düzenlenmişti. Şovlarda çok sayıda kişi hayatını kaybetmiş, binlerce kişi gözaltına alınmıştı.

Amini’nin vefatından bu yana İran’daki birçok bayan başörtüsü zorunluluğunu reddediyor. İran hükümeti ise başörtüsü takma zorunluluğunun sıklıkla ihlal edilmesi nedeniyle başörtüsü takmayan bayanlara yönelik cezaları artırılmasını öngören bir yasa hazırladı. Şimdi yürürlüğe girmeyen yeni yasa, başörtüsü takmayanlara para cezası ve hatta birtakım durumlarda 15 yıla kadar mahpus cezası ve 5 bin euroya kadar para cezası öngörüyor.

Amini’nin vefatı sonrasında tenkitlerin odağında yer alan ahlak polisi ise 2022 sonbaharında sokaklarda devriye gezmeyi bırakmış, lakin Temmuz ayında yine sokaklarda vazifeye başlamıştı.

AFP, dpa/JD, ET