Popun Kraliçesi Madonna bitmeyen gençliğin mi peşinde?
Daha evvel erkeklerin hükümranlığında olan pop dünyasına hükmeden birinci kadın… Yıllardır “Popun Kraliçesi” olarak anılan Madonna 65. doğum gününü kutluyor. Eşsiz mesleğinde bugüne kadar elde ettiği muvaffakiyetlerinin listesi ise uzayıp gidiyor.
“Everybody” isimli birinci 45’liğinin çıktığı 6 Ekim 1982 tarihinden bu yana, 40 yılı aşan mesleğinde 300 milyondan fazla kayıt satan Madonna, Guinness Dünya Rekorları tarafından tüm vakitlerin en çok satan bayan sanatkarı ilan edildi. Tahminen 850 milyon dolarlık servetiyle Madonna müzik dünyasının en başarılı sanatkarlarından biri. Forbes mecmuasının yıllık en çok kazanan bayan müzisyenler listesinde 11 sefer birinciliği elde eden, tam 28 kere Grammy’ye aday gösterilen Madonna, toplam yedi sefer mükafatı kazanmayı başardı. Kültür ve sanat dünyasında ikon denince on yıllardır birinci akla gelen isimlerden.
Müzik yıldızı olarak yaptığı mesleğinin yanı sıra tıpkı vakitte bir teşebbüsçü, müellif, direktör, üretimci ve dizayncı. Oyunculuk mesleğinde yükselmekte zorlansa da, “Evita” müzikalinin 1996’deki sinema versiyonunda üstlendiği başrol ile en yeterli bayan oyuncu kolunda Altın Küre Mükafatı kazandı.
Tabuları yıkan kadın
Madonna Louise Ciccone, 16 Ağustos 1958’de Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Michigan eyaletindeki Bay City’de doğdu. 1980’lerin birinci yarısında yıldızı süratle parlayan Madonna, asi hali ve cesaretli cinselliği ile büyük çıkış yaptı.
Madonna ismi, ergen hamileliğini mevzu alan “Papa Don’t Preach” üzere müzikleri ya da Ku Klux Klan’ın yanan haçları ve siyah bir aziz ile öpüşme sahnesinin yer aldığı “Like a Prayer” üzere kışkırtıcı müzik klipleriyle tartışma yaratmaktan korkmayarak hudutları zorlamak ve tabuları yıkmakla eş manalı hale geldi.
Madonna yıllar boyunca çok taraflılığı ve kendini müzik, tarz ve kimlik açısından yine keşfetme maharetiyle ilham vermeyi ve şaşırtmayı başardı. Dünya onu yırtık file çorapları ve parmaksız eldivenleriyle kışkırtıcı bir asi ya da Jean Paul Gaultier korseleriyle bir seks bombası olarak tanıdı; daha sonra beklenmedik bir dönüş yaparak Yahudi mistisizmi Kabala’yı keşfetti ve hatta 2004 yılında İbranice Esther ismini da kullanmaya başladı.
1996’da Lourdes’u dünyaya getirerek birinci kere anne olan Madonna, Rocco (22), David (17), Mercy (17) ve ikizler Stella ve Estere (10) ile altı çocuklu bir anne. ABD’li aktör Sean Penn (1985-1989) ve İngiliz sinema direktörü Guy Ritchie (2000-2008) ile yaptığı iki evlilikle de manşetlerden eksik olmadı.
Pop kültürün gelmiş geçmiş en parlak yıldızlarından olan Madonna, provokasyon olarak görülen adımlardan da hiç vazgeçmedi. 1992 yılında çıkardığı ve sadomazoşist fantezilerin tasvirlerini içeren “Sex” kitabı, “Madonna bu sefer çok ileri gitti” gibisi tenkitlere gaye olsa da birkaç hafta içinde tanesi yaklaşık 50 dolardan 1,5 milyon nüsha satarak gibisi görülmemiş bir muvaffakiyet kıssası oldu.
Madonna’nın 2003 yılında çıkardığı ve ahlak dersleri içeren “İngiliz Gülleri” isimli çocuk kitabı, yayımlandıktan sonra tüm vakitlerin en süratli satılan fotoğraflı çocuk kitabı oldu. Madonna, bir milyonluk satış sayısına ulaşan kitabın tüm gelirini bir çocuk hayır kurumuna bağışladı.
Madonna, kendi yardım kuruluşları “Ray of Light Foundation” ve “Raising Malawi” ile de uzun yıllardır insani yardım faaliyetlerine katılıyor.
Yaş sonlarını zorlamak
Ancak son vakitlerde Madonna’nın gördüğü ilginin kıymetli bir kısmı, sanatkarın estetik cerrahi ile bağına ağırlaşıyor.
Bu ağır ilgide tepe, bu yılın başlarında 2023 Grammy ödül merasiminde yaşandı. Madonna, Sam Smith ve Kim Petras’ın performansını isyanın gücü hakkında bir konuşmayla tanıttı. Petras, önde gelen Grammy kategorilerinden birinde ödül kazanan birinci açık trans müzikçi olduğu için bu tarihi bir olaydı. Lakin asıl ilgi odağı Madonna’nın doğallıktan uzak şişkin yüzü oldu ve bu durum günlerce medyada büyük bir tartışmaya yol açtı.
Medya yıldızın yüzüne ne yaptırdığını öğrenmeye çalıştı. İngiliz bulvar gazetesi Daily Mail’e konuşan Chicagolu estetik cerrah Michael Horn, Madonna için estetik ameliyat ve burun estetiğinin ötesinde, “Görünüşe nazaran vakit içinde çok dolgu kullanmış, yüzüne dolgun bir görünüm kazandırmış ve bir vakitler sahip olduğu doğal ve beğenilen kemik yapısından uzaklaşmış” dedi. Horn’a nazaran “en dikkat cazip ve çarpıcı olan Madonna’nın yüz halinin daha V formunda bir yapıya dönüşmüş olması.”
Popun Kraliçesi ise Instagram üzerinden eleştirel yorumlara yanıt verdi: “Bir sefer daha içinde yaşadığımız dünyaya nüfuz eden yaş ayrımcılığı ve bayan düşmanlığının gözleri alan parlamasına yakalandım. Bu dünya, 45 yaşını geçmiş bayanları kutlamayı reddeden ve güçlü iradeli, çalışkan ve maceracı olmaya devam ederse onu cezalandırma muhtaçlığı hisseden bir dünya.”
“Yaptığım yaratıcı seçimler, görünüşüm ya da giysi biçimim için hiçbir vakit özür dilemedim ve dilemeyeceğim. Mesleğimin başından beri medya tarafından aşağılandım ancak bunun bir imtihan olduğunun farkındayım ve ardımdaki tüm bayanların gelecek yıllarda daha rahat edebilmesi için öncülük yapmaktan memnunluk duyuyorum” diyen Madonna, paylaşımının sonunda da daha uzun yıllar boyunca “yıkıcı davranışlar”, “sınırları aşmak” ve “ataerkilliğe karşı durmak” için sabırsızlandığını kaydetti.
Madonna o tarihe kadar, 2012 yılında İngiliz Mirror gazetesine verdiği ve “Estetik cerrahiye muhakkak karşı değilim; lakin bunu tartışmak zorunda kalmaya muhakkak karşıyım” biçiminde konuştuğu demeç dışında bu bahse hiç değinmemişti. Grammy ödül merasiminden kısa bir müddet sonra da “Bakın, ameliyattan kaynaklanan şişlikler indiği için artık ne kadar sevimliyim” başlığıyla bir selfie paylaşarak tenkitlere gülüp geçtiğini gösterdi.
Ancak saplantılı bir halde genç kalmaya çalışmak bayanlar için hakikaten güçlendirici bir ileti mı? Birçok eleştirmen bunu daha çok erkeklerin – ve genel olarak toplumun – bayanlardan ve bilhassa de yıldızlardan beklentilerini kabullenmek olarak görüyor. Lakin Madonna da zati bu beklentilerle oynamaktan hiçbir vakit çekinmedi.
“Zarif bir biçimde yaşlanma” efsanesi
Her halükârda, bu beklentileri yaşlandığınızı hiç aşikâr etmeden karşılamak temelde imkansız.
Günümüzde hakim olan hoşluk kültürüne yönelik eleştirel yazılarıyla tanınan gazeteci Jessica DeFino’nun Glamour mecmuasına verdiği demeçte belirttiği üzere, beşerler Madonna’nın yeni yüzüne kızdı zira “yaşlanmayı geciktirmenin insanlık dışı bir maksat olduğu ve yaşlanmayı geciktirmeye çalışmanın – ya da ‘zarif bir halde yaşlanmanın’, ismine ne derseniz deyin – aslında inanılmaz ölçüde uğraş gerektirdiği tarafındaki gerçeği ifşa ediyordu.”
Benzer formda, TIME mecmuasından Belinda Luscombe da, “Madonna’nın Yüzü ve Şık Yaşlanma Efsanesi” başlıklı yazısında “zarif yaşlanma” kavramının yalnızca bir efsane olduğunu savunuyor: “Kadınlar dolgu/botoks/cerrahi kokteylinden çok fazla içtiklerinde yapılan yaygın bir tenkit, acemi buz patencilerine zahmetsizce kaymalarını söylemek kadar yararlı bir tavsiye olan ‘zarif yaşlanmaları’ gerektiğidir.”
Luscombe, “Hiç kimse, yetenekli profesyonellerin katkısı da dahil olmak üzere çok uğraş sarf etmeden buzun üzerinde kaymaz ya da şık bir halde yaşlanmaz. Güya Madonna kadar yapmacık görünmeyen yaşlı bayan ünlüler yaygın olarak övülüyormuş üzere. Kimse az ya da çok olağan görünen bayanlara övgüler yağdırmıyor.” saptamasını yapıyor.
Madonna korkuttu
Bu ortada Popun Kraliçesi görünümüne yönelik gelen tenkitlerden çok daha önemli problemlerle uğraşıyor. Haziran ayı sonlarında sanatçı önemli bir bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hastaneye kaldırıldı ve 40 yılı aşkın mesleğine hürmet duruşu niteliğindeki “Celebration” isimli dünya turnesinin Kuzey Amerika ayağını ertelemek zorunda kaldı.
Bu Madonna’nın son yıllarda yaşadığı birinci sıhhat sorunu değil. “Madame X” turnesinde geçirdiği bir sakatlığın akabinde 2020 yılında kalça protezi ameliyatı geçirmişti.
Ancak görünen o ki Popun Kraliçesi’nin yavaşlamak üzere bir niyeti yok. Bakteriyel enfeksiyon nedeniyle tedavi gördükten sonra yaptığı birinci toplumsal medya paylaşımında, “Şu anda odak noktam sıhhatim ve daha da güçlenmek ve sizi temin ederim, en kısa vakitte sizinle birlikte olacağım!” diyen Madonna’nın “Celebration” turnesi 14 Ekim’de İngiltere’nin başşehri Londra’da başlayacak, turnenin 24 Nisan 2024’e kadar sürmesi öngörülüyor.