Sivas Katliamı davası vakit aşımından düşecek mi?

Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te 35 kişinin yanarak hayatını kaybettiği Madımak Katliamı’na ait görülen son dava, firari sanıklar Murat Sonkur, Murat Karataş ve Eren Ceylan hakkında Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sürüyor. Haklarında kırmızı bülten çıkarılan üç firari sanığın yurt dışında yaşadığı iddia ediliyor. Lakin yıllardır firari sanıklar yakalanamadı. 2 Temmuz 2023 tarihinde ise Sivas Katliamı’nın üzerinden 30 yıl geçti.

Mahkemenin gündemi zamanaşımı

Davanın bir sonraki duruşması, bugün görülecek. Bu duruşmada mahkemenin, 30 yıllık vakit aşımı mühleti nedeniyle davayı düşürüp düşürmeyeceği netleşecek. Fakat davadaki müşteki avukatların, savcının mümkün bir vakit aşımı mütalaasına karşı müddet isteyeceği öğrenildi.

Mahkeme, vakit aşımı kararı alırsa, Sivas Katliamı’na ait süren son dava da kapanacak. Daha evvel Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği vakit aşımı kararına karşı yapılan kişisel başvuruyu ise Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014 yılından bu yana gündemine almadı.

Avukat Sarıhan: İnsanlığa karşı cürümlerde zamanaşımı olmaz

Sivas katliamı davasını başından beri takip eden Avukat Şenal Sarıhan, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada insanlığa karşı işlenmiş kabahatlerde vakit aşımı olamayacağını kaydetti. İnsanlığa karşı cürüm kavramının 2005 yılında Türk hukuk sistemine girdiğini anımsatan Sarıhan, “Uluslararası kontratlarda de insanlığa karşı hata var. Sivas, Maraş ve Çorum’dan bu yana devam eden ve Alevi kimlikleri, inançları ve niyetleri nedeniyle yapılmış sistemli bir hücum var. Bu tipik bir insanlığa karşı cürümdür. Bu sanıkların vakit aşımından yararlanmaması gerekiyor” dedi.

Sivas davasında ceza alan sanıkların dokuzunun yurt dışında olduğunu ve cezalarının infaz edilemediğini anımsatan Sarıhan, “Zaten bir avuç sanık içeride. Fakat içeride kaç kişi olduğunu da tam bilmiyoruz. Adalet Bakanlığı, bilgi edinme taleplerine karşılık vermiyor” dedi.

Bu görüşlerini dava sürecinde de lisana getirdiklerini belirten Sarıhan, mahkemenin de kendileri üzere düşünmesini istedi.

Erdoğan’ın af kararına dava açılacak

Avukat Sarıhan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sivas Katliamı mahkumu Ahmet Turan Kılıç’ın akabinde Hayrettin Gül’ün cezasını da kaldırmasına reaksiyon gösterdi. Cumhurbaşkanının kendi şahsına işlenmeyen bir cürümde af yetkisini kullanmasının hukuka ve erkler ayrılığı unsuruna ters olduğunu belirten Sarıhan, Kılıç’ın cezasının kaldırılmasına ait dava açtıklarını anımsattı. Artık Hayrettin Gül’ün cezasının affedilmesiyle ilgili dokümanları de Adalet Bakanlığı’ndan istediklerini belirten Sarıhan, “Adli Tıp raporu ve başka dokümanları istedik. Dokümanlar geldikten sonra buna karşı da dava açacağız. Ben bu adamla ben tıpkı yaştayım. Ben de kocamadım. Bunun hukuka uymadığı inancındayız” sözünü kullandı.

Sivas Katliamı’nda ne oldu?

1993 yılında Sivas’ta düzenlenen Pir Sultan Abdal şenlikleri için ortasında Aziz Nesin’in bulunduğu onlarca aydın ve muharrir kente gelmişti. Lakin Sivas’ta yapılan kışkırtmalar sonrasında kent merkezinde toplanan kalabalıklar, buradan Madımak Oteli’ne yürümüştü. Kalabalık, “Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak” halinde sloganlar atmıştı. 2 Temmuz 1993 tarihinde Madımak Oteli’nin yakılması sonucunda 2’si otel vazifelisi, 33’ü aydın olmak üzere 35 kişi katledildi.

Sivas Katliamı’na yaklaşık 15 bin kişi katıldı. Lakin sırf 200 kişi gözaltına alındı. Katliama ait 124 kişi hakkında dava açıldı. Uzun süren yargılamalar sonucunda 33 sanık idam cezası, 14 sanık 15 yıla kadar değişen mahpus cezalarına çarptırıldı. İdam cezasının kaldırılmasıyla birlikte 33 sanığın cezası ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çevrildi. Katliam sanıklarının avukatlığını ise bugün AKP’de siyaset yapan birçok kişi üstlendi.

Cafer Erçakmak’ın ortasında bulunduğu firari beş sanığın davası ise 2012’de zamanaşımı nedeniyle düşürüldü. Mahkeme, katliamın insanlığa karşı kabahat olduğuna ait müştekilerin talebini kabul etmedi. Dava sürecinde aranan sanıkların evlendiği, askere gittiği, belediyede işe girdiği ortaya çıktı.