Toplumsal medya: Influencer iktisadı nasıl işliyor?
Markaların eserlerini satmak ve daha fazla tüketiciye ulaşmak maksadıyla tercih ettikleri influencerlar ya da fenomenler Türkiye’de süratle yayılırken şirketlerin bu alana ayırdığı reklam bütçeleri de katlanarak artıyor.
Reklamcılar Derneği’nin Türkiye Medya Yatırımları raporuna nazaran bu yılın birinci altı ayında influencer pazarlaması için şirketlerin yaptığı reklam yatırımları 1 milyar 709 milyon TL’ye ulaştı. Sayılar bu alanda geçen yılın birebir periyoduna nazaran 2,4 kat artışa işaret ediyor.
Türkiye’de toplumsal medya kullanıcılarının nüfusa oranı yüzde 73’ü buluyor. We Are Social Dijital 2023 raporu, toplumsal medya kullanan 18 yaş ve üzeri yaklaşık 59 milyon kullanıcı olduğunu gösteriyor. Kullanıcı başına aylık toplumsal medya kullanımında birinci sırayı 21 saat 24 dakika ile Instagram alırken, 20 saat 54 dakika ile ikinci olan TikTok’u sırasıyla YouTube, WhatsApp ve Facebook izliyor. Rapora nazaran Türkiye’de toplumsal medyada influencerları takip etme oranı ise yüzde 11,7.
Bu bağlamda, influencer pazarlamaya ilgi de giderek artıyor. Reklamcılar Derneği, influencer pazarlamanın 2022’den 2023’ün birinci yarısına dek yüzde 176 büyüme kaydettiğine işaret ediyor. Dijital medya alanında influencer pazarlamanın büyüme trendine devam ettiğini aktaran dernek, markaların tüketiciye ulaşmak ve dikkat çekmek için bu alana daha fazla yatırım yaptığını söz ediyor.
170 bin influencer var
Influencer pazarlaması ajansı ve teknoloji sağlayıcısı Creatorden’in 2023 yılı raporuna nazaran ise Türkiye’de yaklaşık 170 bin influencer bulunuyor.
Instagramdaki influencerların yüzde 64’ünü bayan, 36’sını erkek kullanıcılar oluştururken bayan kullanıcı oranı Facebook’ta yüzde 25, TikTok’da yüzde 48 düzeyinde.
Yaşa nazaran incelendiğinde TikTok’taki influencerların yüzde 41,3’ünün 18-24 yaş, yüzde 38,5’inin 13-17 yaş aralığında olduğu görülürken YouTube’da tartı yüzde 52,6 ile 18-24 yaş aralığında. Instagram’da ise kullanım 18-24 yaş için yüzde 31,3, 25-34 yaş için yüzde 41,9 düzeyinde.
Beş milyon TL üzerinde bütçeler
Rapora nazaran geçen yıl markaların yüzde 35’i influencer pazarlaması için 2 milyon TL’den yüksek bir bütçe ayırdı. Markaların yüzde 18’inin pazarlama bütçesi 5 milyon TL’nin üzerinde oldu.
Creatorden’in raporu Türkiye’de faaliyet gösteren 50 civarı küresel ve mahallî şirketle yaptığı anket sonuçlarına dayanıyor.
Anket sonuçlarına nazaran geçen yıl influencer işbirlikleri için en fazla kullanılan platform yüzde 97,7 ile Instagram olurken bu platformu yüzde 48,8 ile YouTube ve yüzde 46,5 ile TikTok izledi.Ankete katılan pazarlama profesyonellerinin yüzde 21’i Twitch, yüzde 14’ü Facebook ve Spotify, yüzde 11,6’sı LinkedIn üzerinden de muahedeler yaptıklarını belirtti.
Nasıl gelir elde ediyorlar?
Creatorden’e nazaran influencerlar firmalarla yaptıkları mutabakatlar dahilinde en fazla paylaşım karşılığı fiyat alırken satış komitesi, fiyatsız eser ya da indirim kodu alanlar da var.
Selfie kültürünün tehlikeleri
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Ankete katılanların yüzde 82’si işbirliklerinde ödeme yolu olarak paylaşım karşılığı fiyatı tercih ettiklerini belirtirken, fiyatsız ürün/servis yüzde 38, satış kurulu yüzde 13, indirim kodu yüzde 11’de kaldı. İştirakçilerin yüzde 13’ü erişim, etkileşim ve izlenmeye dayalı performans bazlı ödeme de yaptığını belirtti.
Vergilendirme nasıl oluyor?
Geçen yıldan itibaren toplumsal medyada içerik üreten ve taşınabilir uygulama geliştirenler için kolay bir vergileme yolu getirildi. 26 Ekim 2021’de yürürlüğe giren 7338 Sayılı Vergi Yol Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a nazaran 2022 prestijiyle bu işleri yapanlar, Türkiye’de şurası bir bankada özel bir hesap açıyor ve banka bu hesaba yapılan ödemelerden yüzde 15 oranında stopaj kesintisi yapıyor. Bu kapsamda elde edilen yararların 2022 yılı için 880 bin lirası gelir vergisinden istisnaydı. Bu fiyat 2023 yılında 1 milyon 900 bin liraya çıkarıldı.
Stopaj oranı yüzde 15 olarak sabit olup 2023 yılı için 1 milyon 900 bin TL’ye kadar değişmiyor. Ayrıyeten bu gelirler KDV’ye de tabi olmuyor. Fakat istisnadan faydalanmak için paranın açılan özel hesaba gelmesi koşul.
DW Türkçe’ye konuşan vergi uzmanı Nedim Türkmen, kripto paralarla ödeme alındığında ya da transferwise, payoneer, stripe üzere uygulamalarla ile para kişisel hesaba çekildiğinde istisnadan faydalanılamadığına dikkat çekiyor.
“30-40 bin kişi inceleniyor”
Türkmen, kelam konusu istisnada gelirlerin 1 Ocak 2022 tarihinden sonra elde edilmesi gerektiğine dikkat çekerek kimi toplumsal medya yayıncıları hakkında daha evvelki yıllara ait vergi incelemelerinin olduğunu, bu kapsamda belirlenen 30-40 bin kişinin incelemesinin devam ettiğini belirtiyor. Buradan cezalar gelebileceğini lisana getiren Türkmen, yeni kanunla birlikte sistemin kolaylaştırıldığı ve güzel işlediği görüşünü paylaşıyor.
Eylül 2022’de periyodun Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kayıt dışı iktisatla gayret kapsamında, Youtube, Facebook, Instagram, Bigo Live, Twitch, TikTok, Dlive ve Scorp mecraları üzerinden yapılan tahliller sonucu, 50 bin kişinin toplumsal medya aracılığı ile elde ettiği gelirler üzerinden vergisel yükümlülüklerini kısmen yahut büsbütün yerine getirmediği tespit edildiğini duyurmuştu. Nebati, yapılan çalışmalar kapsamına giren 3 bin kişilik tahlilde 588 kişi için süreç başlatıldığı bilgisini vermişti.
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?