Yapay zekanın geleceğini şekillendiren yöneticiler
Yapay zeka, sanayileri ve toplumun dokusunu yine şekillendirirken siyaset yapıcılar, bu yeni teknolojiyi nasıl düzenleyecekleri üzerine çalışıyor.
Yapay zekaya getirilmesi istenen düzenleme tartışmalarında, dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinin CEO’ları öne çıkan simalar. Bu isimler, yapay zekanın potansiyel faydaları ve riskleri hakkındaki bakış açılarını sıklıkla dillendiriyor.
Araştırmacılar ve aktivistler ise teknoloji devlerinin yapay zeka tartışmasındaki tesirine dair endişeleniyor.
ABD merkezli şirketlerin bölümü domine ettiğine dikkat çeken araştırmacılar ve aktivistler, yapay zeka tartışmalarında dünyanın öbür bölgelerinden, bilhassa de Global Güney’den temsilin eksikliğini sorguluyorlar.
Bu bireyler ayrıyeten, kurumsal önderlerin artan tesirinin mahremiyet ihlali ve çalışanların korunması üzere değerli mevzuları gölgede bırakabileceği konusunda uyarıyorlar.
DW’ye konuşan Cambridge Üniversitesi Minderoo Teknoloji ve Demokrasi Merkezi İcra Yöneticisi Gina Neff, “Bu şirketlerin, tartışmanın nasıl şekillenmesi gerektiğine dair kuralları belirlemeyi çok ustalıkla başardıklarını görüyoruz” diyor.
Peki yapay zeka tartışmalarında en tesirli sesler kimler ve neleri savunuyorlar?
Elon Musk: Kıyamet habercisi
Elon Musk, ortalarında xAI isimli yeni bir yapay zeka teşebbüsünün de yer aldığı birçok teknoloji şirketine liderlik ediyor.
Hiçbir kurumsal önder, yapay zekanın ortaya çıkardığı potansiyel varoluşsal riskler konusunda Musk kadar açık kelamlı olmadı.
Musk yıllardır yapay zekanın uygarlık üzerindeki potansiyel felaket tesiri konusunda alarm daveti yapıyor.
Musk, 2018 yılında yapay zekanın “nükleer silahlardan çok daha tehlikeli” olduğunu ilan etmişti.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ile bu ayın başlarında yaptığı görüşmede Musk, yapay zekanın “tarihteki en yıkıcı güç” olabileceği istikametindeki ihtarlarını yineledi ve düzenleyicilere “hakem” olarak hareket etmeleri davetinde bulundu.
Musk öte yandan çok kontrole karşı ikazda bulunarak Sunak’a hükümetlerin “yapay zekanın olumlu tarafını engelleyen düzenlemelere girmekten” kaçınması gerektiğini söyledi.
Brüksel’deki Access Now dijital haklar kümesinde kıdemli siyaset analisti Daniel Leufer, Musk’ın bu çeşit varoluşsal riskleri vurgulayarak kullanıcı datalarının nasıl korunacağı yahut yapay zeka sistemlerinin adaletliliğinin nasıl sağlanacağı gibiönemli sıkıntılardan dikkati diğer tarafa çekmeye devam ettiğini söylüyor.
DW’ye konuşan Leufer, Musk için “Dikkatleri şu anda uğraştığımız teknolojiden epey spekülatif ve birçok vakit bilim kurgu alanına giren şeylere çeviriyor” sözünü kullanıyor.
Sam Altman: Düzenleyicilere fısıldayan adam
San Francisco merkezli OpenAI, Kasım 2022’de ChatGPT’yi piyasaya sürerek büyük ölçekli bir üretken yapay zeka sistemini çevrimiçi olarak halka sunan birinci şirket oldu.
Bu periyotta şirketin CEO’su olan Sam Altman, Washington ve Brüksel’deki milletvekilleriyle buluşmak ve yapay zekanın nasıl düzenleneceğini tartışmak için global bir çeşide çıktı.
Bu tıp, Altman’ı tartışmanın ön saflarına taşıdı.
Altman, toplantıları sırasında yüksek riskli yapay zeka uygulamalarının “dünyaya önemli ziyanlar verebileceği” ve düzenlenmesi gerektiği konusunda ikazlarda bulundu.
Aynı vakitte Altman, siyaset yapıcılara son teknoloji yapay zeka sistemlerinin karmaşıklıkları konusunda rehberlik etmek üzere OpenAI’nin uzmanlığını da sundu.
Cambridge Üniversitesi profesörü Gina Neff, Altman’ın cinsini “Bu olağanüstü bir kurumsal irtibat yöntemi” diye tanımlıyor ve şöyle devam ediyor:
“Aslında Altman, ‘Rakiplerimize güvenmeyin, kendinize güvenmeyin, bu işi yapmamız için bize güvenin’ diyor.”
Ancak dünyanın geleceğini şekillendiren CEO’lardan biri olan Altman, şirketi OpenAI tarafından kısa bir müddet evvel kovuldu. Şirketten Cuma akşamı yapılan açıklamada, 38 yaşındaki Altman’ın idare surasıyla bağlantısında her vakit “dürüst” olmadığı belirtilerek “Yönetim şurasının artık OpenAI’ye liderlik etme marifetine itimadı yok” denildi.
Mark Zuckerberg: Sessiz dev
Yapay zeka teknolojisi geliştirme konusunda bir öteki başkan şirket olan Meta’ya bakıldığında, şirketin CEO Mark Zuckerberg tartışmada epeyce sessiz kaldığı görülüyor.
Eylül ayında ABD’li Kongre üyelerine yaptığı konuşmada Zuckerberg, “bu yeni teknolojinin potansiyel risklerini en aza indirmek ve birebir vakitte potansiyel yararlarını en üst seviyeye çıkarmak için” siyaset yapıcılar, akademisyenler, sivil toplum ve sanayi ortasında işbirliğini savunmuştu.
Bunun dışında Zuckerberg, yapay zeka düzenleme tartışmasını büyük ölçüde şimdilerde Meta’nın Global İşler Lideri olan eski İngiliz siyasetçi Nick Clegg üzere yardımcılarına devretmiş görünüyor.
Birleşik Krallık’ta yakın vakitte gerçekleşen yapay zeka tepesinin oturum ortalarında Clegg, yapay zekanın varoluşsal risklerine dair kaygıları küçümsemişti.
Bu kaygıların yerine Clegg, yapay zekanın gelecek yıl İngiltere ve ABD’de yapılacak seçimlere müdahale etmek için kullanılmasının daha acil tehdit ortaya çıkardığını vurgulamıştı.
Ayrıca Clegg, yapay zeka tarafından oluşturulan içeriğin çevrimiçi olarak tespit edilmesi gibisorunlara kısa vadeli tahliller bulunmasını da savunmuştu.
Dario Amodei: Sokaktaki yeni çocuk
Yapay zeka düzenlemeleri tartışmasında bir de Anthropic şirketi yer alıyor.
2021 yılında OpenAI’nin eski üyeleri tarafından kurulan güvenlik odaklı yapay zeka şirketi, teknoloji devi Amazon’dan potansiyel 4 milyar dolarlık bir yatırım da dahil olmak üzere süratle kıymetli yatırımlar aldı.
Firmanın yeni kurulmasına karşın, şirketin CEO’su Dario Amodei şimdiden yapay zekada düzenleme tartışmalarında yerini aldı.
Yakın vakitte Bletchley Park’ta gerçekleşen Yapay Zeka Güvenliği tepesinde yasa yapıcılara hitaben yaptığı konuşmada Amodei, mevcut yapay zeka sistemlerinin oluşturduğu tehlikelerin nispeten hudutlu olmasına karşın bu tehlikelerin “yakın gelecekte bilinmeyen bir noktada muhtemelen çok önemli hale geleceği” konusunda uyardı. Amodei’nin açıklamaları şirket tarafından yayınlanan bir metinde yer aldı.
Amodei, yaklaşmakta olan bu tehditleri ele almak için yasa yapıcılara firması tarafından geliştirilen bir metodoloji sundu.
Bu metodoloji, yapay zeka sistemlerini, kullanıcıların güvenliğine yönelik teşkil ettikleri potansiyel risklere nazaran kategorize ediyor.
Amodei, misal bir metodolojinin, yapay zeka düzenlemesinin taslağının nasıl hazırlanacağı konusunda bir “prototip” vazifesi görebileceğini ekledi.
Ancak Access Now’da dijital haklar savunucusu olan Daniel Leufer, siyaset oluşturma konusunda Anthropic üzere kurumlara çok güvenilmemesi konusunda ihtarda bulunuyor.
Tartışmaya katkıları gerekli ve yararlı olsa da siyaset yapıcıların bağımsızlıklarını muhafazaları gerektiğini vurgulayan Leufer, “Politikayı dikte edenler katiyetle onlar olmamalı” diyor.
Leufer, “Gündemi onların belirlemesine müsaade verme konusunda çok dikkatli olmalıyız” diye ekliyor.
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?