Almanya vatandaşlığa geçişi nasıl kolaylaştıracak?
Almanya’da koalisyon hükümetini oluşturan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) Alman vatandaşlığına geçişleri ve ikili vatandaşlığı kolaylaylaştıran yasa taslağını görüşüyor. Taslak, Federal Meclis ve Eyalet Temsilciler Meclisi’nin gündemine gelmesi ve onaylanmasının akabinde yürürlüğe girecek. İçişleri Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran Almanya’da yabancı bir ülkenin vatandaşlığına sahip 12 milyon kişi yaşıyor. Bunlardan 5 milyon 300 bini en azından 10 yıldır Almanya’da yaşıyor. Görüşülen yasa değişikliği taslağı, Almanya’da yaşayan Türkiye kökenlileri de yakından ilgilendiriyor.
Peki Alman Vatandaşlık Maddesi’nde planlanan değişikliklerde neler var? Türkiye kökenlilere hangi kolaylıklar sağlanıyor?
Alman vatandaşlığına müracaat müddeti kısaltılıyor
Normal şartlar altında öteki bir ülkeden Almanya’ya yasal yollardan gelenler, beş yıl sonra Alman vatandaşlığına geçmek için müracaatta bulunabilecek. Halihazırda bu müddet sekiz yıl. “Özel entegrasyon başarıları” gösterilmesi halinde ise bu müddet üç yıla kadar inebilecek. Bununla “iyi derecede Almanca bilgisine sahip olmak, toplumsal gönüllülük projelerinde çalışmak, okul ya da mesleğinde başarılı olmak” üzere özellikler kastediliyor. Bu kriter ya da kriterleri yerine getirenler ülkeye geldikten üç yıl sonra Alman vatandaşlığına başvurabilecek.
Türklere ikili vatandaşlığın yolu açılıyor
Reformun getireceği en kıymetli değişikliklerden birisi de ikili vatandaşlık konusunda. Bu bilhassa ülkede yaşayan Türkiye kökenlileri için büyük değer taşıyor. Yalnızca Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve İsviçre ile birlikte vatandaşlıktan çıkılmasına müsaade vermeyen İran, Lübnan, Afghanistan ve Suriye üzere ülkelerden Almanya’ya gelenler ikili vatandaş olabiliyordu. Geçen yıl bu listeye savaşın sürdüğü Ukrayna da dahil edildi. Lakin kimi diğer ülke vatandaşları ile birlikte Türk vatandaşlarına ikili vatandaşlık hakkı tanınmıyordu. Almanya’da şu anda 2000 yılından evvel geçerli olan Vatandaşlık Yasası çerçevesinde Alman uyruğuna geçenler ikili vatandaşlıklarını koruyabiliyor. Fakat planlanan değişiklikle ikili vatandaşlığın yolu yine açılacak.
Eski yasal düzenleme nedeniyle birçok kişinin Alman vatandaşlığına geçmekte “tereddüt” yaşadığına dikkat çeken Alman hükümeti, bunda “kendisi ya da ailesinin geldiği ülke ile duygusal bağın da etkili” olduğunu düşünüyor. Yeni düzenleme ile Türk vatandaşları kendi vatandaşlıklarından feraget etmeden Alman vatandaşlığına başvurabilecek. İkili vatandaş olunamaması uzun yıllardır Almanya’daki göçmen kuruluşları ve Türk dernekleri tarafından sert biçimde eleştiriliyordu.
Almanya’da doğan çocuklara vatandaşlık
Almanya’da doğan, ailesi yabancı olan çocuklar gelecekte ebeveynlerinden birinin beş yıldan fazla müddettir Almanya’da yaşaması halinde, otomatik olarak Alman vatandaşı olacak. Bugüne dek bu mühlet ebeveynlerden birinin en az sekiz yıl Almanya’da yaşıyor olmasını koşul koşuyordu. Bu çocuklar hem Alman vatandaşı hem de ailelerinin geldikleri ülkenin vatandaşlığını taşıyabilecek.
İlk nesil yazılı Almanca imtihana girmeyecek
Vatandaşlığa geçişlerde en değerli reformlardan birisi de Almanca lisan bilgisi konusunda. Almanya’ya çalışmak hedefiyle gelen, çoğunluğu Türkiye kökenlilerin oluşturduğu 67 yaş üzerindeki birinci jenerasyon göçmenler kâfi Almanca bilgisine sahip olmadıkları için vatandaşlığa geçemiyorlardı. İşte bu birinci jenerasyon artık yazılı Almanca imtihanına girmeksizin vatandaş olabilecek.
Vatandaşlığa geçişte yaşlı nesil göçmenler yalnızca kelamlı imtihana tabi tutulacak. Alman vatandaşlığına geçmek için geldikleri ülkenin vatandaşlığından vazgeçmeleri de gerekmeyecek. Yasa taslağında birinci jenerasyon göçmenlerin vatandaşlığa geçişlerinin kolaylaştırılması, “bu kuşağın hayat uzunluğu başarısı onurlandırılmalı” sözüyle gerekçelendirildi. Bu nesille 1974 yılından evvel Almanya’ya gelenler ile 1990 öncesinde Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ne (DDR) gelenler kastediliyor.
Kimler Alman vatandaşı olamayacak?
Yeni yasa taslağı antesemitist, ırkçı, yabancı düşmanı ya da insan hakları ihlalinde bulunanların Alman vatandaşlığına geçmesini engellemeyi planlıyor. Taslakta “Yukarıda sayılanlar, Anayasa’da insan onurunun korunması prensibi ile bağdaşmıyor” sözüne yer veriliyor. Yeni düzenleme ile savcılıklar vatandaşlık müracaatlarını inceleyen resmi dairelerin, müracaat sahibinin hata antisemitist, ırkçı, yabancı düşmanı bir hata işleyip işlemediğini yönelik sorularını yanıtmak zorunda.
DW, AFP , KNA / HT,HS
DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?