Almanya’da bütçe krizi aşıldı
Almanya’da koalisyon hükümeti haftalardır süren bütçe krizindeuzlaşmaya vardı. 2024 bütçesi üzerinde varılan muahedeye nazaran hükümet, 17 milyar euroluk açığı kapatmak için borçlanmak yerine tasarrufa gidecek.
SPD’li (Sosyal Demokrat Parti) Başbakan Olaf Scholz, Hür Demokrat Partili (FDP) Maliye Bakanı Christian Lindner ve Yeşiller’den İktisat Bakanı Robert Habeck, ortak bir basın toplantısı düzenleyerek, bütçedeki açığın nasıl kapatılabileceği konusunda son anda bir uzlaşıya vardıklarını duyurdu.
“Hükümet amaçlarına sadık kalacak. Lakin bunu daha az parayla yapmalıyız, bu da kesinti ve tasarruf manasına geliyor” diyen Scholz, tasarrufu iklim dostu olmayan projelerde takviyesi kaldırarak, federal sübvansiyonları azaltarak ve kimi ünitelerin harcamalarını bir nebze azaltarak sağlayacaklarını aktardı.
Bunun dışında elektrikli araba alımına yönelik primler planlanandan daha erken sona erdirilecek ve güneş gücü sanayisine yönelik sübvansiyonlar kesilecek. Scholz, binaların güç tasarrufu açısından daha verimli hale getirilmesi ve yenilenebilir elektrik ve çip üretiminin sübvanse edilmesi üzere teşebbüsler için ayrılan fonun toplam 160 milyar euro olacağını lisana getirdi.
Olaf Scholz, tasarruf kararına karşın Rusya’ya karşı savaşan Ukrayna’nın daha fazla mali takviyeye muhtaçlık duyması halinde”borç freninin” tekrar askıya alınabileceğini de tabir etti.
“Borç freni” nedir?
Almanya’da 2009 yılında yürürlüğe giren ve “borç freni” olarak bilinen karar devletin borçlanmasına hudut getiriyor. Buna nazaran hükümet Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) azami yüzde 0,35’i oranında borçlanabiliyor.
Ancak evvel koronavirüs salgını akabinde da Ukrayna savaşı nedeniyle borçlanmanın önündeki kısıtlama iki yıldır askıya alınmış; FDP, borç kısıtlaması geri getirilmediği takdirde koalisyondan ayrılacağını duyurmuştu. SPD ve Yeşiller ise bütçedeki açığı kapatabilmek için yeni borçlanma öneriyordu.
Bütçe krizi nasıl ortaya çıktı?
Almanya’da Anayasa Mahkemesi, hükümetin pandemiyle çaba için ayırdığı fakat kullanmadığı 60 milyar euro hacmindeki özel bütçeyi, iklim krizi ile çaba fonuna aktarma kararını Anayasa’ya karşıt bularak iptal etmişti. Kararın akabinde Federal Hükümet, bu fondan finanse edilecek kimi projeleri süreksiz olarak askıya almak durumunda kaldı. Bunlar, 2024 ve sonraki yıllar için harcama taahhütlerini de içeriyordu.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı 2024’ün federal bütçesinde 17 milyar euro açığa neden olurken,dağılma noktasına gelen koalisyon tahlil arayışındaydı.
Bütçe krizinin aşılması için tasarrufa gidilmesi kararının ekonomik büyümeyi etkileyeceği iddia ediliyor.
“Büyüme azalacak”
Borçlanma sınırlamasının askıya alınmamasını olumlu olarak pahalandıran, Almanya’nın en büyük bankalarından Commerzbank’ın baş ekonomisti Jörg Krämer, öteki yandan bütçe disiplininin gelecek yıl büyümeyi yarım puan düşüreceği öngörüsünde bulundu.
Alman Ekonomik Araştırma Enstitüsü (DIW) Lideri Marcel Fratzscher ise mutabakat için, “Federal hükümetin meseleleri yalnızca geleceğe ittiği çürümüş bir uzlaşma” değerlendirmesinde bulunan Fratzscher, vatandaşların bu mutabakatın kaybedenleri ortasında olduğunu savundu.
dpa,Reuters / GY,ET