Dünya genelinde kanser olaylarında büyük artış

Dünya genelinde kanser olaylarının sayısı son 30 yıllık periyotta yüzde 80’e yakın artış gösterdi. Milletlerarası araştırmacılar kümesinin 1990-2019 yılları ortasındaki datalardan oluşturduğu ve BMJ Oncology mecmuasında yayımlanan tahlile nazaran 50 yaş altı kümede olaylardaki en güçlü artış, yemek borusu kanseri ve prostat kanseri hadiselerinde görüldü, karaciğer kanseri hadiselerinde ise yüzde 3’lük düşüş kaydedildi. 2019’da teşhis edilen kanser çeşitleri ortasında ise göğüs kanseri başı çekti.

Araştırmada 14-49 yaş aralığına odaklanan bilim insanları, 204 ülkede 29 kanser cinsine ilişkin dataları tahlil etti. Bu yaş kümesinde 2019 yılında, 1990’a nazaran yüzde 79’luk artışla toplam 3 milyon 260 bin kanser hadisesi kaydedildi. Tekrar 2019’da kanser nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 1990’a nazaran yüzde 28 artarak 500 bini geçti. Vefat olaylarının çoğunluğunu göğüs, yemek borusu, akciğer, bağırsak ve mide kanseri hadiseleri oluştururken ölümlerdeki en güçlü artış böbrek ve yumurtalık kanseri hadiselerinde kaydedildi.

Zengin sanayi ülkeleri başı çekiyor

Coğrafi olarak dünya genelinde kanser hadiselerinin en ağır gözlendiği bölgeler ise Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Okyanusya’daki Avustralasya oldu. Araştırmacılar, düşük ve orta gelirli ülkelerde de, bilhassa bayanlarda kanser olaylarının arttığına işaret etti.

Analizde, ülkeler ortasında kanser hadiselerinin kayda geçirilmesi ve teşhis kalitesi konusunda değerli farklılıklar bulunduğuna, bu nedenle gerçek sayıların daha yüksek olabileceğine de dikkat çekildi. Araştırmacılar, olaylarda kaydedilen artışın, sanayi ülkelerindeki erken teşhis imkanlarının güzelleşmesiyle de irtibatlı olabileceğini not etti.

Sağlıklı beslenme ve hareketin önemi

Ancak tüm mümkün yan faktörlere karşın kanserde genetik etkenlerin yanı sıra sıhhatsiz beslenme, alkol ve tütün tüketimi, hareket eksikliği, çok kilo ve yüksek kan şekeri bedellerinin rol oynadığına da dikkat çekildi.

Yapılan tahliller temelinde kanser hadiseleri ve kansere bağlı ölümlerde artışın devam edeceği öngörüsünde bulunan bilim insanları, 2030 yılına kadar 50 yaş altı kümede kanser teşhisinin yüzde 31 ve ölümlerin yüzde 20 oranında artmasını beklediklerini bildirdi. Araştırmacılar, son otuz yıllık periyotta kanserden en çok etkilenen kümenin 40-49 yaş kümesi olduğuna işaret ederek gelecekte de 40 yaş üstü kümenin en riskli küme olmayı sürdüreceğini kaydetti.

dpa / BK,ET