DÜZGÜN Parti-CHP ittifakı bitti, iş birliği nasıl olacak?
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener’in Cumartesi günü Afyonkarahisar’da yaptığı konuşmada verdiği ‘ittifak yok lakin iş birliği olabilir’ iletisi ile 2024 mahallî seçimlerinde 2019 gibisi bir ittifak süreci olmayacağı artık netleşti. Akşener’in işaret ettiği iş birliği YETERLİ Parti kurmaylarına nazaran “kolay bir süreç” değil lakin “olmayacak” bir adım da değil. Bu noktada UYGUN Parti, CHP’den gelecek hamleyi bekliyor. UYGUN Parti’de CHP’ye yönelik tüm tenkitlere rağmen kapı tam olarak kapatılmadı. Resmi ittifak olmasa da vilayet yahut ilçe bazında iş birliği mümkün.
İş birliği olacaksa nasıl yapılacak?
Akşener’in açıklamaları sonrası artık 2019 mahallî seçimleri öncesinde olduğu üzere partilerin ortasında görüşme trafiğinin izleneceği ve 50 vilayet ile onlarca ilçede iş birliği için kurulların kurulup çalışma yapılacağı bir süreç yaşanmayacak. Partilerin Yüksek Seçim Şurası’na sunduğu, ortak hareket edildiğine dair bir protokol de imzalanmayacak.
İYİ Parti Kalkınma Siyasetlerinden sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ümit Özlale, DW Türkçe’ye, ittifak siyasetinin açmaza girdiğini ve parti tabanlarını bozduğunu anlatarak, “Tabanları bozmaya gerek yok. Yalnızca bizim değil tüm partilerin tabanı bozuldu. Parti kimliklerini güçlendirmeliyiz. İş birliği yeri oluşursa da iş birliğine gidilir” sözlerini kullandı.
2019’da 23 büyükşehir ve 27 vilayette CHP ve DÜZGÜN Parti seçimlere ortak girme kararı vermişti. Ortalarında İstanbul, Ankara, Adana, Antalya’nın bulunduğu 13 büyükşehirde CHP; Balıkesir, Denizli, Manisa, Sakarya üzere 10 büyükşehirde ise GÜZEL Parti adayı desteklenmişti. CHP bu sayede İstanbul ve Ankara dahil birçok büyükşehir belediyesini kazanırken, ÂLÂ Parti ise hiçbir büyükşehir belediyesini alamadı.
İYİ Parti’de bir kurmay, emsal bir protokol ve kamuoyu önünde ortak masa imajının 2024 seçimleri için verilmeyeceğini vurguladı. Kurmay, “Partiler bir ortaya gelip bir masa etrafında oturup, şu vilayette siz bu vilayette biz aday gösterelim çalışmasını görmeyeceğiz” dedi.
Siyasi partiler ortasında iş birliğinden kast edilenin ise adayların netleşmesinin akabinde “aday göstermeme” ya da “aday çekme” üzere birtakım takviyeler olduğu belirtiliyor. Fakat bu vilayet ve ilçelerde sonlu seviyede kalacak.
İmamoğlu ve Yavaş’ın mümkün adaylığı
Bu noktada bilhassa İstanbul ve Ankara’da ne yapılacağı merak edilirken, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş’ın aday gösterilmesi durumunda, bunun parti konseylerinde değerlendirileceği söz ediliyor. YETERLİ Parti tabanında da sevilen bu isimlere takviye açıklanabileceği kaydediliyor. Fakat ÂLÂ Parti’de kurmaylar 2019’da olduğu üzere toplamda 50 ili bulan bir iş birliğine ihtimal vermiyor.
İstanbul ve Ankara dışında yeniden GÜZEL Parti takviyesi ile kazanılan yerlerden olan Adana, Mersin ve Antalya’nın CHP’den istenip istenmeyeceğine dair ise UYGUN Parti’de şu etapta yorum yapılmıyor. Bu vilayetlerden bir ya da ikisinde GÜZEL Parti’nin evvelce aday açıklayıp CHP’yi takviyeye zorlayabileceği de konuşuluyor.
İYİ Partili Erhan Usta, TV 100‘de katıldığı bir programda, “Cumhurbaşkanı olarak önerilen isimler desteklenmezse bu bir çelişki değil mi?” sorusuna, “CHP bu isimleri aday gösterirse bakarız. O isimler CHP tasarrufundaki isimler. Elbette kapıları açık tutuyoruz. Biz istiyoruz ki tüm partiler farklı girsin, demokratik bir yarış olsun. Lakin bu bu türlü olmazsa o vakti gelince değerlendirilir” cevabı verdi. Usta’nın “kapıları açık tutuyoruz” cümlesi dikkat çekerken, bir görüşme için CHP’den atak beklendiği biçiminde yorumlandı.
CHP Küme Başkanvekili Ali Uzman Başarır da Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, “Daha seçimlere yedi ay var. Elbette görüşmelerimiz olacak” açıklaması yaptı.
CHP’de de seçimlere farklı ayrı girilmesinin “yanlış olacağı” bedellendiriliyor. Akşener’in de bu durumu bildiğini düşünen CHP kurmayları süreç içerisinde kesinlikle temasların olacağını düşünüyor.
Akşener “pazarlık” bildirisi mı verdi?
DW Türkçe’ye konuşan uzmanlara nazaran Akşener’in açıklamalarındaki “iş birliği” sözü CHP’ye yeni bir pazarlık iletisi. Fakat bu pazarlık, 2019 ve 2023 seçimlerindekinden daha farklı olacak.
SONAR Araştırma Lideri Hakan Bayrakçı, 2024 mahallî seçimlerinin muhalefet açısından 2019 kadar kolay olmayacağını söyleyerek, “Cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu metazori ile istediği halde kendisini dikte ettirdi. DÜZGÜN Parti de mahallî seçim için; ‘masaya dört adam alıp bizi birtakım şeylere mecbur ediyorsunuz, bu sefer bana istediğini empoze ettiremezsin’ bildirisi veriyor. Akşener’in konuşmasını ben bu türlü okudum” değerlendirmesinde bulundu.
Bayrakçı’ya nazaran, UYGUN Parti’nin lokal seçimde kendi adayını çıkartması halinde 2019’da ittifak ile kazanılan ve şu an CHP’nin elinde olan İstanbul, Ankara, Adana, Mersin ve Antalya büyükşehir belediyelerini CHP kaybeder. Bu nedenle Hakan Bayrakçı, CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nun süreç içerisinde Akşener ile masaya oturacağını ve “ne istiyorsunuz?” diye soracağı görüşünde.
Metropoll Araştırma Kurucusu ve Yöneticisi Özer Sencar’a nazaran GÜZEL Parti “iş birliği” yapmazsa 81 ilin hiçbirinde kazanma ihtimali yok. Ayrıyeten daha evvel kazandığı kimi ilçeleri de GÜZEL Parti kaybedebilir. Sencar, bu nedenle Akşener’in pazarlık masasına oturacağını öngördüğünü tabir ederken, “Kemal Kılıçdaroğlu’ndan bir şeyler isteyip bir şeyler verecekler” kestirimini lisana getirdi.
Kendi öngörüsünü aktaran Bayrakçı’ya nazaran ise Akşener; Antalya, Bursa ve Balıkesir’de büsbütün kendi adaylarının desteklenmesini talep edebilir. Özer Sencar’a nazaran de YETERLİ Parti, CHP’den İzmir’i isteyebilir. Sencar, “CHP burada güçlü lakin Akşener, İstanbul, Ankara, Adana, Mersin ve Antalya’yı sana veriyorum, İzmir’i bana ver diyebilir. DÜZGÜN Parti’nin İzmir milletvekili de olan Ümit Özlale, İzmir’de çalışmalarını yürütüyor. Adana’da, Mersin’de bir çalışma yokken neden İzmir’de çalışmalar yapılıyor. Bu bir pazarlık konusu olabilir” yorumu yaptı. Özer Sencar’a nazaran CHP’nin İzmir’e direnmesi durumunda Antalya ve Mersin’in de GÜZEL Parti tarafından gündeme getirilebilir.
İYİ Parti’nin yüzde 10 oya sahip olmasına rağmen CHP’den Gelecek, DEVA ve Demokrat Parti’nin aldığı kadar bir karşılık göremediğini söyleyen Hakan Bayrakçı, “Bu bir kere daha tekrarlanırsa GÜZEL Parti’nin tabanında büyük reaksiyona neden olur, göze alamazlar” formunda konuştu.
AKP adayına dayanak olur mu?
İYİ Parti’de konuşulan bir başlık da “iş birliğinin” kimlerle olacağı tarafında. Yalnızca CHP ile iş birliği yapılacağı AKP ile aday kriterleri konusunda anlaşılması durumunda iş birliği yapılıp yapılmayacağı sorusuna şu an verilen net bir karşılık yok.
İYİ Partili Erhan Usta’nın TV100‘de “Cumhur İttifakı ile iş birliğine açık mısınız?” sorusuna “yok o kadar da değil” cevabı vermesine rağmen parti içerisinde farklı yorumlar var. Bilhassa Doğu ve Güneydoğu vilayetlerinde aday çıkarılmayarak, milliyetçi oy tabanının dolaylı olarak AKP’ye yönlendirilebileceği de konuşulan hususlardan. “AKP’nin adayına oy verin” denilmese de aday çıkartılmamasının bölgede bu manaya geleceği bedellendiriliyor. DÜZGÜN Parti kurmayları aday isimleri görmeden bu bahsin bugünden konuşulmasının da gerçek olmadığını savunuyor.
İYİ Parti’nin ana maksadı “merkez” olmak
Meral Akşener’in Afyon Kocatepe’de yaptığı konuşmada “Türk siyaseti için talep ettiğiniz, yeni anlayışın merkezi olmaya, DÜZGÜN Parti olarak talibiz” sözleri de dikkat çekmişti. GÜZEL Parti’nin milliyetçi oylar kadar merkezdeki AKP oylarına da talip olmaya yönelik telaffuz geliştirmeye çalıştığı bir müddettir konuşuluyor.
Erhan Usta, TV100‘de partilerinin merkezde ve “milliyetçi-demokrat-kalkınmacı” olarak tanımlandığını kaydetti. Usta, “rotamız merkezde milliyetçi hassasiyeti olan, kalkınmacı ve demokrat olarak kendimizi tanımlıyoruz. Liberal iktisat siyasetleri içerisinde de tanımlıyoruz ancak devletin de içeriğinde olduğu bir siyaset öneriyoruz” çıkışı yaptı.
DW Türkçe’ye konuşan DÜZGÜN Partili Prof. Ümit Özlale de merkez parti olmanın ideolojik parti olmaktan daha sıkıntı olduğunu söyledi. Özlale, “Tüm meseleleri görür ve makul tahliller üretmeye çalışırsınız. Bu kolay değildir. Benim hayalim UYGUN Parti’nin merkezde olması ve oraya gerçek gitmesidir. Milliyetçi, demokrat ve kalkınmacı olarak siyaset belirlerken son iki tanesi merkez partilerden mirastır” formunda konuştu.